Elektriği kendi kullanımı için alan kişi tüketici olarak tanımlanmaktadır. Tüketici tedarikçisini seçme hakkına sahip olup olmamasına göre serbest olmayan tüketici ve serbest tüketici olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Buna göre; elektrik enerjisi veya kapasite alımlarını sadece, bölgesinde bulunduğu görevli tedarik şirketinden yapabilen gerçek veya tüzel kişi serbest olmayan tüketicidir. Buna karşılık, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından belirlenen elektrik enerjisi miktarından daha fazla tüketimde bulunan ya da iletim sistemine doğrudan bağlı olan ya da organize sanayi bölgesi tüzel kişiliğini haiz olan gerçek veya tüzel kişi serbest tüketicidir.
Bu bölümdeki soru-cevap listesinde elektrik piyasasında tüketicilerin hakları ve yükümlülükleri hakkında detaylı açıklamalar yer almaktadır. Bununla birlikte, http://www.epdk.org.tr/Elektrik/Mevzuat/Yonetmelikler bağlantısından özellikle Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğini inceleyerek haklarınız ve yükümlülükleriniz hakkında bilgi edinebilirsiniz. Düzenlemeye tabi tarife ile elektrik enerjisi alıyorsanız perakende satış sözleşmeniz kapsamındaki haklarınız hakkında bölgenizdeki görevli tedarik şirketinden ya da ikili anlaşma ile elektrik enerjisi alıyorsanız ikili anlaşma kapsamındaki haklarınız hakkında tedarikçinizden bilgi edinebilirsiniz.
Serbest tüketici kapsamında yer alıyorsanız ikili anlaşma ile elektrik enerjisi alabileceğiniz tedarikçilerin listesine http://www.epdk.org.tr/Resources/serbest/assets/tedarik_lisanslar.xls bağlantısından erişebilirsiniz. Tedarikçilerden tedarikçi değiştirme sürecine ilişkin ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz. http://www.epdk.org.tr/Resources/serbest/index.html bağlantısından serbest tüketici olmaya ilişkin genel bilgileri inceleyebilirsiniz.
Düzenlemeye tabi tarife ile elektrik enerjisi alıyorsanız görevli tedarik şirketi tarafından düzenlenen faturalarda ödeme biçimine ve ödeme merkezlerine yer verilmesi gerekmektedir. Otomatik ödeme talimatınız bulunuyorsa buna ilişkin bilginin de faturada bulunması gerekmektedir. Faturaların kredi kartı ile ödenmesi mümkündür. Kredi kartı ile ödemeler saklı olmak koşuluyla, görevli tedarik şirketleri veya hizmet alımı yapılan kişiler tarafından faturaların tahsilatı işlemi için tüketicilerden herhangi bir ad altında bedel talep edilemez. Ödeme biçimleri hakkında daha detaylı bilgiyi faturayı düzenleyen tedarik şirketine ait iletişim kanallarından edinebilirsiniz.
İkili anlaşma yapmayı düşündüğünüz tedarikçi, sizi tüketici hakları, ikili anlaşmalar kapsamındaki ticari seçenekler ve muhtemel riskler ile talep tarafı katılımına ilişkin bilgiler hakkında anlaşma yapılmadan önce yazılı olarak veya elektronik posta yoluyla bilgilendirmelidir. Ayrıca, http://www.epdk.org.tr/Resources/serbest/index.html bağlantısından serbest tüketici olmaya ilişkin genel bilgileri inceleyebilirsiniz.
Görevli tedarik şirketleri tarafından düzenlenen faturalarda/ödeme bildirimlerinde, asgari olarak aşağıdaki bilgiler yer alır ve bu bilgiler okunaklı olmalıdır.
a) Tüketicinin adı-soyadı veya unvanı, adresi, tüketici ve/veya abone numarası, abone grubu,
b) Sayaç veya sayaçlara ait marka, tip ve seri numarası, çarpan, varsa akım ve/veya gerilim trafo oranları,
c) Tüketime esas ilk ve son endeksler ile okuma tarihleri,
ç) Tüketilen elektrik enerjisi miktarı,
d) Tüketimin fiyatlandırılmasına esas enerji ve kapasite bilgileri,
e) Elektrik enerjisi birim fiyatları ve tüketim bedeli ile ilgili mevzuat kapsamında faturalarda yer alması öngörülen diğer bedelleri,
f) Vergi, yasal kesinti ve borçlar,
g) Son ödeme tarihi, ödeme şekilleri ve merkezleri,
h) Değiştirilen sayaç var ise aynı döneme ait tüketim değerleri,
ı) Görevli tedarik şirketi ile dağıtım şirketinin tüketici hizmetleri merkezlerinin telefon ve faks numaraları ile internet ve elektronik posta adresleri, arıza ve acil durumlarda aranabilecek dağıtım şirketinin telefon numarası,
i) Günlük enerji tüketim ortalaması,
j) Bir sonraki okuma dönemi,
k)Varsa geçmiş dönemlere ilişkin borç veya alacak,
l) Kesme-Bağlama bedeli,
m) Ödeme bildirimi tarihi itibariyle, tüketim noktasının cari yıl ile bir önceki takvim yılı tüketim miktarları,
n) Bulunması halinde otomatik ödeme talimatı bilgisi,
o)Tekil kod.
Ayrıca,
- Tedarik şirketleri tarafından düzenlenen ödeme bildirimi veya faturalarda; tüketicinin son kaynak tarifelerinden elektrik alan serbest tüketici, ikili anlaşma ile elektrik alan serbest tüketici ya da serbest olmayan tüketici sınıflarından hangisine girdiğine ilişkin bilgiye ve tekil koda yer verilmesi zorunludur.
- İkili anlaşma ile elektrik temin eden tüketicilerden belirli bir süre elektrik satın alacağını taahhüt edenlere gönderilecek ödeme bildirimi veya faturalarda taahhüdün süresi, sürenin kaçıncı ayında bulunulduğu ve taahhüdün sona erme tarihi ile taahhüdün bozulması halinde uygulanacak cezai ücret ve/veya cayma bedellerinin uygulama esaslarına ilişkin bilginin bulunması zorunludur.
Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğünün http://www.eie.gov.tr/ internet sayfasından enerji verimliliği hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, 4628 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu çerçevesinde elektrik piyasasında tüketicinin korunmasından sorumludur. Bunun yanında, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı teşkilatına bağlı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun çerçevesinde ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden tüketicilerin korunmasından sorumludur.
Zira, kendi adına perakende satış sözleşmesi olmadan daha önceki tüketici adına düzenlenen ödeme bildirimlerini ödemek suretiyle elektrik enerjisi tüketmek usulsüz elektrik enerjisi tüketimi kabul edilmektedir. Bu durumda tüketicinin, usulsüz elektrik enerjisi tüketimi tespitinden önce görevli tedarik şirketine başvuruda bulunmuş olması ve bunu belgelemesi durumunda, hakkında usulsüz elektrik enerjisi tüketimine ilişkin hükümler uygulanmaz. Ancak kullanım yerinde yapılan kontrollerde veya diğer bir suretle, kişinin bu şekilde usulsüz elektrik enerjisi kullandığı tespit edilirse görevli tedarik şirketi tarafından, tüketiciye yükümlülüklerini yerine getirmesi için 15 gün süre verildiğini belirten kesme ihbarı bırakılır. Yükümlülüklerini yerine getirmeyen tüketicinin dahil olduğu abone grubundan ait olduğu yıla ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Kararı ile belirlenen kesme-bağlama ücretinin 5 (beş) katı ücret tahsil edilerek, görevli tedarik şirketinin bildirimi üzerine dağıtım şirketi tarafından elektriği kesilir.
Bunun yanında, bir kişinin perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşma olmaksızın dağıtım sistemine müdahale ederek elektrik enerjisi tüketmesi kaçak elektrik enerjisi tüketimi olarak kabul edilmektedir.
Serbest olmayan bir tüketicinin kendi adına mevcut bir perakende satış sözleşmesi varsa tekrar yeni bir perakende satış sözleşmesi imzalama zorunluluğu bulunmamaktadır. Bir kullanım yeri için tüketicinin kendi adına mevcut bir perakende satış sözleşmesi varsa tüketiciye ait kimlik ve iletişim bilgilerinin güncellenmesi için tüketici ile tekrar bir perakende satış sözleşmesi imzalanması gerekmemektedir. Diğer taraftan, hem 420 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca dağıtım şirketlerine ve tedarik şirketlerine getirilen yükümlülüklerin yerine getirilebilmesi hem tüketicinin perakende satış hizmetlerine ilişkin kolaylıklardan faydalanabilmesi, tüketicinin yanlış kimlik ve iletişim bilgileri nedeniyle mağdur olmaması hem de Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği kapsamında tüketiciye ödenecek tazminatlara ilişkin bildirimlerin yapılabilmesi için tüketicinin perakende satış sözleşmeleri ile ikili anlaşmalardaki kimlik ve iletişim bilgilerindeki değişiklikleri tedarikçisine bildirmesi ve güncellemesi tüketicinin yararınadır.
Aynı kullanım yerine ait başka tüketicilerin önceki dönemlere ilişkin tüketimlerinden kaynaklanan borçları, yeni tüketicinin üstlenmesi talep edilemez. Ancak 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun ticari işletmenin devrine ilişkin hükümleri saklıdır.
Bir önceki tüketicinin perakende satış sözleşmesini sonlandırmadan veya sonlandırarak ayrılması ve farklı bir gerçek veya tüzel kişinin, aynı kullanım yeri için yeni bir perakende satış sözleşmesi başvurusunda bulunması halinde görevli tedarik şirketi tarafından;
a) Önceki tüketicinin ödenmemiş borçlarının bulunması halinde, söz konusu borçlar, ilgili tüketicinin güvence bedelinden düşülmek suretiyle karşılanır ve ilgili sözleşme sona erdirilir.
b) Güvence bedelinin ödenmemiş borçları karşılamaması halinde, söz konusu borçlar, ilgili tüketicinin güvence bedelinden düşülmek suretiyle karşılanır, ilgili sözleşme sona erdirilir ve kalan borç önceki tüketiciden tahsil edilir.
c) Perakende satış sözleşmesi için gerekli olan bilgi ve belgelerin sunulması kaydıyla, yeni başvuru sahibiyle perakende satış sözleşmesi düzenlenir.
Bir önceki tüketicinin perakende satış sözleşmesini sonlandırmadan kullanım yerinden ayrılması halinde, görevli tedarik şirketi, yeni başvuru sahibinden söz konusu yerin kullanım hakkına sahip olduğunu belgelemesini isteyebilir.
Faturanız mevzuat tarafından öngörülen asgari bilgileri içermiyorsa öncelikle tedarikçinizle iletişim kurmalısınız. Tedarikçiniz ile sorunu çözememeniz halinde mevzuata aykırılık iddiasıyla Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna yazılı şekilde posta ile veya internet sayfası üzerinden başvurabilirsiniz.
Tüm tedarikçiler, kendi internet siteleri üzerinden tarifeleri ile ilgili bilgi vermektedir. Geçerli tarifeler veya ürünler için tedarikçiler ile irtibata geçilebilir. Şu anda tedarikçilerin tarife tekliflerinin yer aldığı ortak bir internet sitesi bulunmamaktadır.
Dağıtım şirketi, tüketicinin talebi halinde ve her takvim yılı içerisinde iki defadan fazla olmamak üzere, tüketicinin geçmiş yirmidört aya yönelik elektrik enerjisi tüketimini tek zamanlı veya çok zamanlı olarak kWh cinsinden gösteren belgeyi ücretsiz olarak sunmakla yükümlüdür.
Tedarikçinizle yaptığınız veya yapacağınız sözleşmenin hüküm ve koşulları sona erdirmeye ilişkin bir madde içermelidir. Sona erdirme maddesi, sözleşmenin nasıl sona erdirileceğini detaylı bir şekilde anlatmalıdır. Bu maddede tedarikçiye sözleşmeyi sona erdirmeye karar verdiğinize dair ihbarın ne kadar süre öncesinde yapılacağını da içerebilir. Elinizde sözleşmenin bir kopyası bulunmuyorsa tedarikçinizin internet sayfasındaki hüküm ve koşullara başvurabilir ya da tedarikçinizle irtibata geçebilirsiniz.
Bu durum sözleşmenin süresine bağlıdır. Eğer sözleşmenin tarafları, fiyat artışı sonucunda sözleşmenin biteceğinde anlaşmışsa bu durumda sözleşme sona erer. Eğer sözleşme, tedarikçinin maliyetinin artması durumunda sözleşme fiyatının ayarlanacağını şart koşuyorsa bu durumda sözleşme sona ermez. Tüketici başka bir mülke/konuta taşındığında, tüketicinin başka hiçbir şey yapılmasa dahi yeni sayaç bilgisinin kaydı değişikliği işlemeye yetkili elektrik dağıtım şirketi tarafından yapılır. Adres değişikliği durumunda tedarikçi ve tüketici arasındaki sözleşmenin otomatik olarak sona ermesi gerekmemektedir.
“İhtilafa konu olan yerdeki elektrik tüketimi, ticari veya mesleki olmayan bir amaçla gerçekleşiyorsa; (örneğin meskenlerdeki elektrik tüketimi) ortaya çıkabilecek uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetlerine, tüketici mahkemesi bulunan yerlerde tüketici mahkemelerine, bu mahkemelerin bulunmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemelerine,
- İhtilafa konu olan yerdeki elektrik tüketimi, ticari veya mesleki bir amaçla gerçekleşiyorsa; (örneğin bakkal, market, muhasebe bürosu, lokanta, otel, fabrika vs.), genel mahkemelere (ilgisine göre asliye hukuk veya asliye ticaret mahkemelerine) başvurabilirsiniz.
Görevli tedarik şirketi tarafından perakende satış sözleşmesi uyarınca düzenlenen elektrik faturası faturada belirtilen son ödeme tarihinden en az 10(on) gün önce tüketiciye tebliğ edilmelidir. Elektrik faturası tüketiciye kural olarak yazılı şekilde gönderilir ancak tüketici isterse sadece e-posta yoluyla gönderilebilmektedir.
Tüketici elektrik faturasını son ödeme tarihine kadar ödemezse tedarikçi tarafından tüketiciye yazılı olarak ikinci bildirimde bulunulur. Söz konusu ikinci bildirimde tedarikçi tarafından ikinci bildirimin yapıldığı tarihten itibaren en az 5(beş) işgünü içerisinde tüketiciden ödeme yükümlülüğünü yerine getirmesi aksi takdirde elektrik enerjisinin kesileceği belirtilir. Tedarikçi gerekli görürse yazılı bildirime ek olarak ayrıca diğer haberleşme kanallarını da kullanarak bildirimde bulunabilir.
Tüketici elektrik faturasını ikinci bildirimde belirtilen süre içinde de ödemezse, tedarikçinin bildirimi üzerine, bildirim tarihinden itibaren en geç 5(beş) işgünü içinde dağıtım şirketi veya TEİAŞ tarafından tüketicinin elektriği kesilir. Dağıtım şirketi veya TEİAŞ tüketicinin elektriğini keserken kesme tarihi, saati ve son endeks değerine yer verilen kesme bildirimi düzenler.
Diğer taraftan, tüketicilerin ikili anlaşmalarından kaynaklı borçları nedeniyle elektriği kesilemez. Ancak tedarikçi değişikliği gerçekleşmiş olsa bile, düzenlemeye tabi tarifeler yoluyla görevli tedarik kapsamındaki borçları nedeniyle elektriği kesilebilir.
Düzenlemeye tabi tarifelerle elektrik enerjisi satın alan tüketiciye zamanında ödemediği borçları için görevli tedarik şirketi tarafından Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinde belirlenen oranı aşmamak üzere günlük gecikme zammı uygulanır.
Düzenlemeye tabi tarifelerden elektrik satın alan mesken abone grubu tüketicilerin zamanında ödenmeyen borçlarına ilişkin olarak yasal yollara başvurabilmek için elektriğin fiilen kesilmesi, sözleşmenin feshi ve güvence bedelinin muaccel borçlara mahsup edilmiş olması zorunludur. Bu hükme aykırı olarak yasal yollara başvurulması halinde, yapılan işlemler sonlandırılır. Oluşan masraf ve giderler aboneden talep ve tahsil edilemez.
Görevli tedarik şirketinden elektrik alan bir tüketicinin borcunu zamanında ödememesi nedeniyle elektrik enerjisi kesilmişse, birikmiş borçlarını gecikme zamları ile birlikte peşin ödeyerek veya görevli tedarik şirketi tarafından belirlenen takvim dahilinde ödemeyi taahhüt ederek görevli tedarik şirketine başvurması halinde tüketicinin elektrik enerjisi yeniden bağlanır.
Bu sebeple elektriği kesilen tüketicinin ilgili yükümlülüklerini yerine getirmesi ve ilgili tedarikçinin TEİAŞ veya dağıtım şirketine bildirmesi üzerine; a) İmar yerleşim alanında iki gün içerisinde, b) İmar yerleşim alanı dışında üç gün içerisinde, elektrik enerjisi yeniden bağlanır. Bağlama işleminden sonra ilgili tüketiciye bağlama tarihi, saati ve son endeks değerine yer verilen bağlama bildiriminde bulunulur.
Elektrik enerjisinin yeniden bağlanması için, tüketici tarafından ödenecek kesme-bağlama bedeli, kesme-bağlamanın TEİAŞ veya dağıtım şirketi tarafından tedarik şirketine bildirimini takip eden bir sonraki döneme ait ödeme bildirimine yansıtılır.
Fiilen elektriği kesilmeyen tüketiciden kesme-bağlama bedeli talep edilmez.
Tüketicinin bir perakende satış sözleşmesinden kaynaklanan borcu nedeniyle, aynı tüketicinin başka bir perakende satış sözleşmesine konu kullanım yerinin elektriği kesilemez.
a) Faturanızın tutarı, elektrik tüketim miktarınızın artması ya da azalması sonucu artmış ya da azalmış olabilir. Bunu faturadaki “tüketilen elektrik enerjisi miktarı”na bakarak ve önceki dönem faturanızla karşılaştırarak anlayabilirsiniz.
b) Faturanızın tutarı, tüketim döneminizin görevli tedarik şirketince uzatılmış veya kısaltılmış olması sonucu artmış veya azalmış olabilir. Bunu faturadaki tüketime esas ilk endeks okuma ve son endeks okuma tarihleri arasındaki farka bakarak ve önceki dönem faturanızla karşılaştırarak anlayabilirsiniz.
Hem tüketim miktarınızın artması ya da azalmasına hem de tüketim döneminizin uzatılmasına veya kısaltılmasına bağlı faturanızda meydana gelen artış veya azalışlar tüketim miktarının ve bedelinin hatalı hesaplanmasına ve uygulanması gereken tarifeden farklı bir tarife uygulanmasına sebep olmaz.
Buna karşılık, sayacınızın sizin kusurunuz dışında, hiç ya da doğru tüketim kaydetmemesi hali ile hatalı faturalandırma halinde fatura tutarınız veya tüketim miktarınız gerçeği yansıtmaz. Bu durumda faturayı düzenleyen görevli tedarik şirketine itiraz etmeniz gerekmektedir.
Sayacın hatalı okunması, yanlış tarife veya reaktif ve aktif enerjiye ilişkin yanlış çarpım faktörü uygulanması, tüketim miktarı veya bedelinin hatalı hesaplanması, mükerrer ödeme bildirimi gibi durumlar faturalarda ve faturalandırmaya esas unsurlarda hata olarak sayılmaktadır. Bu hatalara karşı, tüketici tarafından ödeme bildiriminin yapıldığı tarihten itibaren 1(bir) yıl içerisinde görevli tedarik şirketine itiraz edilebilir. İtirazın yapılmış olması ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. İtiraza konu tüketim bedeli ile tüketicinin bir önceki tüketim döneminde ödemiş olduğu tüketim bedeli arasındaki fark yüzde otuzdan fazla olursa tüketici, bir önceki dönem tüketim bedeli kadarını son ödeme tarihine kadar ödeyebilir. Bu durumda tüketiciye zamanında ödenmeyen borçlara ilişkin hükümler uygulanmaz.
Gerçek veya tüzel kişinin;
a) Kullanım yerine ilişkin olarak; perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşma olmaksızın dağıtım sistemine müdahale ederek elektrik enerjisi tüketmesi,
b) Dağıtım sistemine veya sayaçlara veya ölçü sistemine ya da yapı bina giriş noktasından sayaca kadar olan tesisata müdahale ederek, tüketimin doğru tespit edilmesini engellemek suretiyle, eksik veya hatalı ölçüm yapılması veya hiç ölçülmeden veya yasal şekilde tesis edilmemiş sayaçtan geçirilerek, mevzuata aykırı bir şekilde elektrik enerjisi tüketmesi,
c) Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişinin ilgili mevzuata uygun olarak kestiği elektrik enerjisini, mücbir sebep halleri dışında; yükümlülüklerini yerine getirmeden dağıtım lisansı sahibi tüzel kişinin izni dışında açması,
kaçak elektrik enerjisi tüketimi olarak kabul edilir.
Yapılan kontrollerde, kaçak elektrik enerjisi tüketildiğine dair bir şüpheye sebep olacak bir bulguya rastlanılması halinde Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirlenen yöntemler çerçevesinde kaçak tespit süreci başlatılır. Kaçak elektrik enerjisi tüketiminin tespit edilmesinde, ilgili tüzel kişinin tespitini doğru bulgu ve belgelere dayandırması ve tüketici haklarının ihlal edilmemesi esastır. Kaçak işleminin başlatılması için bu sürecin sonunda kaçak elektrik enerjisi kullanımının tespiti gereklidir. Dağıtım şirketi, kaçak tespit süreci sonucunda kaçak elektrik enerjisi tüketimi tespit edilen gerçek veya tüzel kişilerin elektrik enerjisini keserek sayacı mühürler ve Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunur.
Tüketici;
a) Serbest tüketici niteliği ile birden fazla gerçek veya tüzel kişinin aralarından yetkilendirdiği bir tüketici adına satın alınan tek bir ortak sayaç ile ölçülebilen elektrik enerjisi tüketmesi hali dışında, ölçme noktasından sonraki kendi elektrik tesisatından üçüncü şahıslara elektrik enerjisi vermesi,
b) Kendi adına perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşması olmadan daha önceki tüketici adına düzenlenen ödeme bildirimlerini ödemek suretiyle elektrik enerjisi tüketmesi,
c) Sayaç ve ölçü devreleri mühürsüz olduğu halde ilgili tüzel kişilere haber vermeden elektrik enerjisi tüketmesi,
ç)İlgili lisans sahibi tüzel kişi tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde yapılması gereken bağlantı işleminin tamamlanmasını beklemeksizin, tüketiminin doğru tespit edilmesini engellemeyecek şekilde bağlantı yapması/yaptırması,
d)İlgili tüzel kişilere yapılmış başvuru olmaksızın, bulunduğu abone grubunun kapsamı dışında elektrik enerjisi tüketmesi,
e) Güç trafosunu değiştirdiği halde ilgili tüzel kişilere durumu yazılı olarak onbeş gün içerisinde bildirmemesi,
f) Mesken aboneleri hariç, kendisine ait tesis veya tesislerdeki bağlantı gücünün yüzde yirmiden daha fazla artması halinde, ilgili mevzuat çerçevesinde ilgili lisans sahibi tüzel kişiye başvurmaması veya başvurmuş olmasına rağmen ilgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmemesi,
g) Kesilen elektriği yükümlülüklerini yerine getirdikten sonra dağıtım şirketinin izni dışında açması,
ğ) İkili anlaşma kapsamında enerji almaktayken son kaynak tedariği kapsamına dahil olmasına rağmen, son kaynak tedariğine ilişkin perakende satış sözleşmesi imzalamak için görevli tedarik şirketi tarafından konuyla ilgili olarak kendisine yapılan bildirim tarihinden itibaren onbeş iş günü içerisinde perakende satış sözleşmesinin imzalanması için ilgili görevli tedarik şirketine başvurmaması,
hallerinde, usulsüz elektrik enerjisi tüketmiş sayılır.
İkili anlaşma yapmayı düşündüğünüz tedarikçi, sizi tüketici hakları, ikili anlaşmalar kapsamındaki ticari seçenekler ve muhtemel riskler ile talep tarafı katılımına ilişkin bilgiler hakkında anlaşma yapılmadan önce yazılı olarak veya elektronik posta yoluyla bilgilendirmelidir. İkili anlaşmanızı yapmadan önce okuyunuz ve yaptıktan sonra bir örneğini isteyiniz. Ayrıca, ikili anlaşma yapmadan önce muhtemel tedarikçinizden aşağıda örnek olarak sayılan konularda bilgi isteyebilirsiniz:
Serbest tüketici ile tedarikçi arasında elektrik enerjisi veya kapasitenin alınıp satılmasına dair yapılan ikili anlaşma özel hukuk hükümlerine tabi olup Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun onayına tabi değildir. Ancak ikili anlaşmalarda ilgili mevzuata aykırı hükümlere yer verilemez.
Yürürlükteki sözleşmenize/anlaşmanıza ilişkin bilgiye, düzenlemeye tabi tarife üzerinden perakende satış sözleşmesi ile elektrik enerjisi alıyorsanız ilgili görevli tedarik şirketinden; düzenlemeye tabi olmayan tarife üzerinden ikili anlaşma ile elektrik enerjisi alıyorsanız ilgili tedarikçinizden erişebilirsiniz.
İkili anlaşmanızın bir örneğini tedarikçinizden isteyiniz. Tedarikçiniz tarafından ikili anlaşmanın feshedilebilmesine ilişkin şartları ikili anlaşmanıza bakarak ya da tedarikçiniz ile iletişim kurarak öğrenebilirsiniz.
Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği çerçevesinde kullanıcıların tedarik ettikleri enerjinin sürekliliği ticari ve teknik kalitesi açısından limitler ortaya konulmuş olup bu koşulları sağlamayan dağıtım şirketlerine tazminat ödeme zorunluluğu getirilmiştir.
Sayaçlar, en az 25 en fazla 35 günlük dönemlerle dağıtım şirketi tarafından her takvim ayında bir defa okunur. Bununla birlikte mücbir sebep halleri ile ağır mevsim şartları, dönemsel kullanım ve benzeri nedenlerle okuma yapılamaması ve Kurul tarafından uygun görülen hallerde bu süreler uygulanmaz.
Sayaç okumaları dağıtım şirketinin sorumluluğundadır.
Ödeme bildirimine esas fatura dönemi, aylık olarak veya bir yılı geçmemek üzere daha uzun dönemlerle perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşmada belirlenir.
Fatura dönemlerinin üç ay veya üzerinde olacak şekilde belirlenmesi durumunda, ilgili tüketicinin talebi halinde, üçten az olmamak ve fatura dönemi içerisindeki ay sayısını aşmamak üzere, tüketiciye vade farkı uygulanmaksızın, taksit imkânının sağlanması zorunludur.
Fautra dönemlerinin üç ay veya üç aydan az olacak şekilde belirlenmesine rağmen, faturalamanınüç ay üzeri süreyi içerecek şekilde yapılması durumunda, ilgili tüketicinin talebi halinde, üçten az olmamak ve fatura dönemi içerisindeki ay sayısını aşmamak üzere, tüketiciye vade farkı uygulanmaksızın, taksitlendirme yapılması zorunludur. Ancak faturalamanın tüketiciden kaynaklanan nedenlerle yapılamadığının belgelenmesi halinde taksit uygulanması zorunlu değildir.
Sayaç mülkiyetine sahip olan işletmecilerin (şu anda elektrik dağıtım şirketleri), tüketim bilgisinin tamamını talep eden tüketiciye sunmaları mevzuatın bir gereğidir. Sayaç mülkiyetine sahip olan işletmeciler tarafından tüketicilere kullanıcı adı ve şifre verilerek uzaktan okunan sayaçların tüketim bilgisi tüketiciler ile paylaşılmaktadır.
Bu durum sözleşmenize bağlı olarak değişir. Bazı sözleşmeler fiyat değişikliğine izin verecek şekildedir. Bu durumda dahi sözleşmede fiyat değişiklikleri ile ilgili olarak ne zaman bilgilendirileceğiniz ve fiyatlar ile ilgili güncel bilgiye nereden ulaşabileceğiniz yer almalıdır. Bazı sözleşmeler ise sabit tarife dönemleri şeklinde olabilir. Bu tarz sözleşmelerde, tarifelerin değişiklik göstermesinden bağımsız olarak, belirli bir dönem için sabit bir fiyat üzerinden ödeme yapmak üzere anlaşma yaparsınız. Sözleşme imzalamadan önce fiyatın sabit olup olmadığını, ne kadar süreliğine sabit olduğunu ve süresinden önce sözleşmeyi iptal etmek istediğinizde bir cezanın olup olmadığını tedarikçiniz ile görüşerek kontrol ediniz.
Sözleşme şartlarına bağlı olmakla birlikte, sözleşme fiyatı genellikle düzenlemeye tabi tarifelere endeksli olmaktadır. Dolayısıyla sözleşme fiyatı sadece tarife dönemine bağlı olarak gözden geçirilebilir.
Görevli tedarik şirketi, kullanım yerinin değişmesi ve/veya perakende satış sözleşmesinin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde, tüketicinin elektrik enerjisi tüketim bedelini ödememesi ihtimaline karşılık olarak, borcuna mahsup etmek üzere güvence bedeli talep eder. Diğer taraftan, ön ödemeli sayaç tesis eden tüketicilerden, 27/7/2013 tarihli ve 28720 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Genel Aydınlatma Yönetmeliği kapsamında olan yerler ile 12/4/2002 tarihli ve 2002/4100 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki ibadethanelere ilişkin aboneliklerden güvence bedeli alınmaz.
Görevli tedarik şirketi tarafından sözleşmenin feshi veya sona ermesi veya eski sayacın ön ödemeli sayaçla değiştirilmesi durumunda güvence bedeli iade edilir. Bu kapsamda; güvence bedelinin iadesinde öncelikle görevli tedarik şirketince tahsil edilen nakit güvence bedeli, güncelleme oranı kullanılarak güncellenir. Güncelleme yapılmasını takiben, tüketicinin görevli tedarik şirketine olan tüm borçların ödenmesinden sonra varsa güncellenmiş güvence bedelinin bakiyesi, işletme kayıtları veya bulunması halinde tüketicinin güvence alındı belgesi dikkate alınarak, talep tarihinden itibaren en geç 5 (beş) işgünü içerisinde tüketiciye iade edilir. Güvence bedelinin iadesi için, borcun ödenmesi dışında, herhangi bir koşul ileri sürülemez ve belge istenemez. Güvence bedeli, banka teminat mektubu olarak alınmış ise, sözleşmenin feshi veya sona ermesi veya ön ödemeli sayaç takılması tarihi itibariyle, tüketicinin görevli tedarik şirketine olan tüm borçlarının ödenmesi halinde, teminat mektubu tüketiciye iade edilir.
Serbest tüketici uygulaması ile elektrik piyasasında her tüketicinin tedarikçisini seçme ve elektrik enerjisini istediği tedarikçiden satın alma hakkına sahip olması amaçlanmaktadır. Böylece elektrik piyasasında oluşan rekabet sonucunda tüketiciye sunulan fiyat ve hizmet seçenekleri artacak, tüketici elektrik piyasasında daha aktif role kavuşacak ve kaliteli, güvenilir, sürekli ve çevreyle uyumlu elektrik enerjisini daha ucuz fiyattan satın alabilecektir.
a) İletim sistemine doğrudan bağlıysanız serbest tüketici sayılırsınız.
b) Bir önceki takvim yılına ait toplam elektrik enerjisi tüketiminiz serbest tüketici limitini geçiyorsa serbest tüketici sayılırsınız. Serbest tüketici limiti Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından 2017 yılı için 400 kWh olarak belirlenmiştir. Buna göre; 2016 yılına ait toplam elektrik enerjisi tüketiminiz 2.400 kWh’i geçiyorsa serbest tüketici sayılırsınız. Serbest tüketici limitini geçerek serbest tüketici statüsüne kavuşup kavuşmadığınızı bölgenizdeki elektrik dağıtım şirketine başvurarak öğrenebilirsiniz.
c) İçinde bulunulan yılda gerçekleşen toplam elektrik enerjisi tüketiminiz serbest tüketici limitini geçiyorsa serbest tüketici sayılırsınız. Serbest tüketici limiti Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından 2017 yılı için 400 kWh olarak belirlenmiştir. Serbest tüketici limitini geçerek serbest tüketici statüsüne kavuşup kavuşmadığınızı bölgenizdeki elektrik dağıtım şirketine başvurarak öğrenebilirsiniz.
d) Organize sanayi bölgesi tüzel kişilikleri serbest tüketici sayılır.
e) Elektrik enerjisi tüketimleri tek bir ortak sayaç ile ölçülebilen birden fazla gerçek veya tüzel kişinin tükettiği toplam elektrik enerjisi miktarı serbest tüketici limitini geçerse bu kişilerin birlikte serbest tüketici niteliği kazandığı kabul edilir.
Serbest tüketici limitini geçerek serbest tüketici statüsüne kavuşup kavuşmadığınızı bölgenizdeki elektrik dağıtım şirketine başvurarak öğrenebilirsiniz.
Serbest tüketiciler, elektrik enerjisini ikili anlaşmalarla tedarikçi olarak adlandırılan “üretim şirketleri, görevli tedarik şirketleri ile diğer tedarik şirketleri”nden satın alma hakkına sahiptir. Tedarikçilere ilişkin lisans ve iletişim bilgilerine aşağıdaki linkten erişebilirsiniz.
Lisans Alan Tedarik Şirketlerini indirmek için tıklayınız...
Kendi bölgenizde bulunan tedarikçiler ile ilgili bilgi alabileceğiniz merkezi bir internet sitesi bulunmamaktadır. Tüketicilerin tedarikçiler ile ayrı ayrı irtibata geçmesi gerekmektedir. Ülkemizde faaliyet gösteren tedarik lisansı sahibi şirketlerin isimleri Kurumumuz internet sitesinden öğrenilebilmektedir.
Lisans Alan Tedarik Şirketlerini indirmek için tıklayınız...
Sözleşmelerin sonlandırılması için mevcut tedarikçiyle olan anlaşmadaki fesih hükümleri geçerlidir. Diğer taraftan, yeni bir tedarikçiye geçiş işlemi için herhangi bir onay bulunmamaktadır. Bunun için yeni tedarikçi, yaptığınız yeni sözleşmeyi takiben gerekli işlemleri kendisi tamamlayacaktır. Ancak bu durum, mevcut tedarikçinizle yaptığınız sözleşmedeki fesih hükümlerinin getirmiş olduğu yükümlülükleri ortadan kaldırmamaktır. Dolayısıyla, tüketicilerin imzalayacakları sözleşmelerin koşullarını iyi anlamaları ve bunun için ilgili tedarikçiden gerekli bilgilendirmeyi sözleşmeyi imzalamadan istemeleri büyük önem taşımaktadır.
Serbest tüketici kapsamında yer alan tüketicilerin tedarikçisini seçme hakkını kullanmaları halinde; ortak veya birden fazla tüketim noktasındaki tüketici sayaçlarının, Kurum tarafından yayımlanan düzenlemeye uygun çok zaman dilimli ölçüm yapabilen elektronik sayaçlar olması zorunludur.
Anlaşmanın imzalanmasını müteakip, tüm tedarikçi değişim işlemleri tüketiciyi almak isteyen tedarikçi tarafından yürütülecektir.
Hayır, tedarikçi değişikliği herhangi bir elektrik kesme bağlama işlemi gerektirmez.
Tüketicinin serbest tüketici niteliği korunduğu müddetçe tedarikçi değişikliğini engelleyecek bir mevzuat hükmü mevcut değildir.
Tedarikçisini değiştirmek isteyen bir serbest tüketici, bir önceki tedarikçisine olan yükümlülüklerini imzalamış olduğu sözleşme hükümlerine göre yerine getirmekle yükümlüdür. Ancak bu, tedarikçi değiştirilmesi açısından bir engel teşkil etmez. Bunun tek istisnası, devir, taşınma ve tahliye durumlarında, mevcut tedarikçinin tedarikçi değiştirmeye ilişkin işlemi, sadece devir, taşınma veya tahliye işleminin gerçekleşmediğini veya tüketim noktasını devralan yeni kişi ile ikili anlaşması olduğunu gerekçe göstererek reddedebilmesidir.
Tedarikçi değişikliği için herhangi bir işlem ücreti yoktur. Bununla beraber, mevcut tedarikçi ile olan anlaşma bir fesih bedeli içeriyor olabilir. Bu hususun tüketici ile mevcut tedarikçi arasında görüşülmesi gerekir. Elektrik tüketimini ticari veya mesleki olmayan bir amaçla gerçekleştiren (örneğin meskenlerdeki elektrik tüketimi) kullanıcılar için cayma bedeline ilişkin olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılmış olan Abonelik Sözleşmeleri Yönetmeliğinin 22 nci maddesinin 1 inci fıkrasında “Tüketici, belirsiz süreli veya süresi bir yıl ve daha uzun olan belirli süreli abonelik sözleşmesini herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin istediği zaman feshetme hakkına sahiptir.” hükmü, aynı maddenin 3 üncü fıkrasında “Tüketicinin taahhütlü aboneliğini süresinden önce feshetmesi halinde, 16 ncı madde hükmü uygulanır.” hükmü, söz konusu fıkrada geçen 16 ncı maddede ise “Taahhütlü aboneliklerde tüketicinin süresinden önce taahhütlü aboneliğini sonlandırması halinde, satıcı veya sağlayıcının talep edeceği bedel, tüketicinin taahhüdüne son verdiği tarihe kadar tüketiciye sağlanan indirim, cihaz veya diğer faydaların bedellerinin tahsil edilmemiş kısmının toplamı ile sınırlı kalmak zorundadır. Ancak, tüketiciden taahhüt kapsamında tahsil edileceği belirlenen bedellerin henüz tahakkuk etmemiş kısmının toplamının, bu tutardan düşük olması halinde sınır değeri olarak tüketici lehine olan tutarın esas alınması zorunludur.” ve “Taahhütlü aboneliklerde tüketicinin yerleşim yerinin değişmesi ve taahhüt konusu hizmetin tüketiciye yeni yerleşim yerinde aynı nitelikte sunulmasının fiilen imkansız olması durumunda, tüketici birinci fıkrada belirtilen tutarları veya herhangi bir bedeli ödemeksizin taahhütlü aboneliğini feshedebilir.” hükümleri düzenlenmiştir.
Herhangi bir sözleşme süresi üst limiti yoktur.
Öncelikle mevcut tedarikçiye, tatmin edici sonuç alınamaması halinde Tüketici Hakem Heyetlerine başvurabilirsiniz.
a) Serbest tüketiciyi; tüketici hakları, ikili anlaşmalar kapsamındaki ticari seçenekler ve muhtemel riskler ile talep tarafı katılımına ilişkin bilgiler hakkında anlaşma yapılmadan önce tüketici tarafından bilgi aldığına dair imzalanmak kaydı ile yazılı olarak veya tüketicinin kayıtlı elektronik posta adresi yoluyla bilgilendirmeli ve talep edildiğinde söz konusu bilgilendirmeyi Kuruma belgelemelidir.
b) İkili anlaşmaları; sayaçları, sayaçlarla ilgili mevzuata uygun olarak tesis edilmiş olan serbest tüketiciler ile yapmalıdır. Bu nedenle, serbest tüketici kapsamında yer alan tüketicilerin tedarikçisini seçme hakkını kullanmaları halinde; ortak veya birden fazla tüketim noktasındaki tüketici sayaçlarının, Kurum tarafından yayımlanan düzenlemeye uygun çok zaman dilimli ölçüm yapabilen elektronik sayaçlar olması zorunludur.
c) İkili anlaşma kapsamında taahhüt ettiği elektrik enerjisi veya kapasiteyi anlaşmanın koşulları çerçevesinde kesintisiz olarak sağlamalıdır.
d) Dengeleme ve uzlaştırma ile ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde piyasa işletmecisine gerekli bilgileri vermelidir.
e) TEİAŞ veya dağıtım şirketlerine, serbest tüketicilere ait kayıtların güncel halde tutulmasını sağlayacak nitelikteki bilgileri vermelidir.
Şebekeye bağlantı yapmak için bölgenizde faaliyet gösteren dağıtım şirketinin müşteri hizmetleri merkezine başvurmanız gerekmektedir.
Mevzuatta kaynaklanan yükümlülükler yerine getirildikten sonra dağıtım şirketi ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları imzalanmaktadır. (Dağıtım sistemine bağlanması uygun bulunan tüketicilere ilişkin sistem kullanım anlaşması, bu tüketicilerin tedarikçileri ile yapılır.) Daha sonra enerji tedariği için serbest tüketici iseniz seçtiğiniz bir tedarikçi ile ikili anlaşma, serbest tüketici değilseniz bölgenizdeki görevli tedarik şirketi ile elektrik enerjisi satışına ilişkin perakende satış sözleşmesi imzalamanız gerekmektedir.
Tedarikçiniz sizin elektrik satın almak üzere anlaşma yaptığınız ve size fatura gönderen şirkettir. Tedarikçinizin ismini faturanız üzerinde görebilirsiniz.
Bölgenizdeki görevli tedarik şirketi tedarikçi bulamamanız halinde size elektrik temin etmekle yükümlüdür. İkili anlaşma ile elektrik enerjisi veya kapasite satın almakta olan bir serbest tüketicinin ikili anlaşmasının herhangi bir nedenle sonlandırılması halinde, ilgili görevli tedarik şirketi söz konusu tüketiciye son kaynak tedariği kapsamında elektrik enerjisi veya kapasite sağlamakla yükümlüdür. Söz konusu serbest tüketici görevli tedarik şirketi tarafından konuyla ilgili olarak kendisine yapılan bildirim tarihinden itibaren onbeş iş günü içerisinde perakende satış sözleşmesinin imzalanması için ilgili görevli tedarik şirketine başvuruda bulunmak zorundadır.
Dağıtım şirketleri ile bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşmaları imzalamanız gerekmektedir. Dağıtım sistemine bağlanması uygun bulunan tüketicilere ilişkin sistem kullanım anlaşması, bu tüketicilerin tedarikçileri ile yapılır.
Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği’nin 26 ncı maddesi çerçevesinde belirlenen şartların sağlanması halinde kullanıcılar dağıtım şirketine zarar tazmini için başvurabilmektedir.
Bu konuda ayrıntılı bilgiye,
http://www.epdk.gov.tr/TR/Tuketici/Elektrik ve http://www.epdk.gov.tr/TR/Dokumanlar/Elektrik/Mevzuat/Yonetmelikler
internet adreslerinden ulaşılabilir.
Elektrik bağlantı başvurularında, dağıtım şirketlerine sunulması gereken belgeler ile izlenmesi gereken yönteme ilişkin hususlar Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinde düzenlenmektedir. Bu yönetmeliğin “Bağlantı Başvurusu” başlıklı 10 uncu maddesinde yer alan elektrik bağlantı başvurularında sunulması gereken belgeler aşağıda sıralanmaktadır:
a) Tapu kaydını ve onaylı elektrik projesini,
b) İmar alanı içerisinde bulunanlar, 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 30 ve 31 inci maddelerine göre yapı kullanma iznini,
c) Köy yerleşik alanları ve civarı ile mezralarda bulunanlar, 3194 sayılı İmar Kanununun 27 ve 30 uncu maddelerine göre yapı kullanma iznini,
ç) İmar ve köy yerleşim alanları dışında bulunanlar, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinden verilecek yapı kullanma iznine ilişkin belgeyi,
d) Ruhsat gerektirmeyen kullanım yerleri için mevzuat kapsamında ilgili mercilerden alınacak izin belgesini,
e) 19/4/2012 tarihli ve 6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun hükümleri kapsamındaki yerler için alınan izin belgesini,
f) İnşa halindeki yapılarda şantiye bağlantısı ve/veya bu yapılara ait kalıcı bağlantı için 3194 sayılı İmar Kanunu hükümleri uyarınca alınan yapı ruhsatını,
g) İlgili mevzuatın zorunlu kılması halinde istenecek diğer belgeleri.
Açıklamalar:
(1) Sunulan belgeler, bağlantısı talep edilen tesis dikkate alınarak kontrol edilir (BSKY Md.10). Bağlantı talebinin karşılanıp karşılanamayacağı, karşılanabilir ise hangi şartlar dahilinde karşılanabileceği ilgili BSKY’nin ilgili hükümlerine göre değerlendirme yapılarak belirlenir (BSKY Md.4 ve Md.10/A/1,2,4,5).
(2) Bağlantı görüşünde; öngörülen bağlantı tarihine veya bağlantı anlaşmasının imza tarihinden itibaren öngörülen bağlantı süresine, bağlantı gerilim seviyesine, tesis edilmesi gereken dağıtım tesisleri ve/veya bağlantı hattının kapsamına, bunlara ilişkin tarafların yükümlülükleri ile öngörülen bağlantı hattının uzunluğuna ve bağlantı gücüne göre yaklaşık bağlantı bedeline yer verilir. Bağlantı görüşünün geçerlilik süresi altmış günden az olamaz (BSKY Md.10/A/3).
(3) Bağlantı talebinin karşılanmasında ve talebin karşılanabileceği makul sürenin belirlenmesinde aşağıdaki hükümler esas alınır:
BSKY-Bağlantı Görüşü-Madde 10/A - …
“(5)Tüketici niteliğindeki başvuru sahibinin bağlantı talebi aşağıdaki şartlar dahilinde karşılanır:
a) Meskun mahal içinde bulunan kullanım yerlerine yönelik bağlantı taleplerinin, bağlantı anlaşmasının imzalandığı tarihten itibaren;
1) Sadece AG bağlantı hattının gerekli olduğu durumlarda 2 (iki) ay,
2) Mevcut AG şebekesinde kapasite artışı veya ilave tesis yapılması gereken durumlar ile mevcut dağıtım transformatörü tesisinde güç artışı yapılması gereken durumlarda 4 (dört) ay,
3) Yeni bir dağıtım transformatörü veya dağıtım merkezi yapılması gereken durumlarda 6 (altı) ay,
4) Sadece OG bağlantı hattının gerekli olduğu durumlarda 4 (dört) ay,
5) OG bağlantı hattı dışında, 2 (iki) km’ye kadar OG şebeke tesis edilmesi gereken durumlarda 6 ay,
6) OG bağlantı hattı dışında, 2 (iki) km’den daha uzun OG şebeke tesis edilmesi gereken durumlarda 18 (on sekiz) ay içinde karşılanması esastır.
b) Bağlantı için gerekli tesislere ilişkin olarak kazı izni gereken durumlarda, (a) bendinde belirlenen ilgili süreye 2 (iki) ay ilave edilir ve varsa kazı yasağı uygulanan dönem bağlantı tarihinin belirlenmesinde dikkate alınır.
c) Bağlantı için gerekli olan dağıtım transformatörü veya dağıtım merkezinin tesis edilebileceği uygun yerin mevcut olmaması halinde (a) bendindeki ilgili süreye 6 (altı) ay ilave edilir. Ancak gerekli yerin kullanıcı tarafından tahsis edilmesi halinde bu süre ilavesi yapılmaz.
ç) Bağlantı talebinin karşılanması için yapılması gereken tesis yatırımı (a) bendinde belirtilenlerden iki veya daha fazlasını içeriyorsa bağlantı talebinin karşılanmasında (a), (b) ve (c) bentleri dikkate alınarak belirlenen sürelerden uzun olanı esas alınır.
d) Meskun mahal dışında bulunan kullanım yerlerine yönelik bağlantı talepleri kullanıcının bağlantı başvurusunda bulunduğu tarihten itibaren en geç 5 yıl içinde karşılanır.
e) Başvuru sahibinin dağıtım sistemine bağlanmak istediği tarihin bu madde hükümlerine göre belirlenen tarihten daha sonra olması halinde bağlantı, başvuru sahibinin dağıtım sistemine bağlanmayı öngördüğü tarihe kadar yapılır.
f) Meskun mahal içinde bulunan ve bağımsız bölüm bazında kurulu gücü 160 kW’a kadar olan tarımsal sulama haricindeki kullanım yerlerine ait bağlantı talepleri, başvuru sahibi tarafından müstakil OG bağlantısı tercih edilmediği müddetçe AG’den karşılanır.
g) (f) bendi kapsamı dışındaki diğer durumlarda bağlantı yapılacak gerilim seviyesi mevcut şebeke koşulları ve planlamalara göre dağıtım şirketi tarafından belirlenir.
ğ) AG dağıtım şebekesi bulunmayan mevcut yerleşim yerlerinin ilk kez yerleşime açılan genişleme alanları ile mevcut yerleşim yerleri dışında yeni oluşan mahallelerde bağlantı taleplerinin AG seviyesinden karşılanabilmesi için bir dağıtım transformatöründen beslenebilecek şekilde tarımsal sulama haricinde en az 5 kullanım yerine ilişkin bağlantı başvurusunun yapılmış olması gerekir.
h) Ruhsata tabi olmayan kuyudan veya akarsu, gölet vb. diğer su kaynaklarından tarımsal sulama yapma amaçlı bağlantı taleplerine mevcut AG şebekesinin uygun olması ve yeni yatırım gerekmemesi durumunda olumlu görüş verilir. Bağlantı talebinin mevcut dağıtım şebekesinde yapılacak kapasite artışı ile karşılanabilir olması durumunda kullanıcının söz konusu kapasite artış yatırımının maliyetini üstlenmesi halinde bağlantı talebi karşılanır.
ı) Meskun mahal dışında bir OG kullanıcısına ait transformatörden, transformatör malikinin muvafakati ile en fazla beş kullanım yerine ayrı kullanıcı olarak müstakil ölçü sistemi ile bağlantı yapılabilir. Bu durumda söz konusu transformatör ortak kullanım haline gelen tesis olarak değerlendirilmez ve bu transformatörden bağlı kullanıcılar OG kullanıcısı olarak kabul edilir. Bu durumdaki bir tesise altıncı kullanıcının bağlanacak olması durumunda söz konusu tesisin ortak kullanım haline geldiği kabul edilir ve 37 nci madde kapsamında işlem yapılır.
(4) Tesis sözleşmesi, (i) bağlantı hattının kullanıcı tarafından tesis dileceği hallerde veya (ii) bağlantı hattı ile 21 inci madde kapsamında gerekli dağıtım şebekesi yatırımının kullanıcı tarafından üstleneceği hallerde imzalanır (BSKY Md.10/B/4,8). Bağlantı hattının yapımı kullanıcı tarafından üstlenilmiş ise bağlantı bedeli alınmaz (BSKY Md.10/B/3). Bağlantı için gerekli dağıtım şebekesi yatırımı, 21 inci madde kapsamında kullanıcı tarafından üstlenilmiş ise mevzuata uygun şekilde geri ödeme yapılır (BSKY Md.21).
(5) Bağlantı Anlaşması yapı ruhsatına dayalı olarak imzalanmış ise atıl yatırım yapılmaması ve ilgili tesisin yapımının kullanım yerinin yapımına göre planlanabilmesi amacıyla dağıtım şirketi bağlantı anlaşmasında yer vermek koşuluyla yapının inşa aşamalarını tevsik eden bir veya daha fazla belge isteyebilir (BSKY Md.12/3).
(6) Bağlantı Anlaşması yapı ruhsatına dayalı olarak imzalanmış ise yapı kullanım izni sunuluncaya kadar bu bildirim yapılmaz ve söz konusu tesise enerji verilmez (BSKY Md.13/2).
BSKY: Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği’ni,
Meskun Mahal: Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinde belirtilen “yerleşme alanı” ve “belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan köy ve mezraların yerleşik alanı ve civarı” ile mera, yaylak (yayla) ve kışlakların ilgili mevzuata göre geçici yerleşime açılan kısımlarını ifade eder.
Geçici bağlantı kullanım amacıyla 10 (on) yıldan kısa ve sınırlı bir süre için yapılan bağlantıyı ifade etmekte olup dağıtım sistemine geçici bağlantı yaparak elektrik enerjisi temin etmek isteyen gerçek veya tüzel kişiler, elektrik projesini ve kullanım amacının gerektirdiği izin belgesini ibraz etmek kaydıyla ilgili elektrik dağıtım şirketine başvuruda bulunur. Yapı niteliği taşıyan inşaatlar için ibraz edilmesi gereken izin belgesi yapı ruhsatıdır. Şantiye, fuar, lunapark, panayır, maden ocağı ile zorunlu nedenlerin bulunması durumunda; film setleri, kaynak, taşlama vb. tesislerin geçici elektrik taleplerinde, bu tesisler için kullanım yeri tahsisinde bulunan Kurumlardan alınacak izin mahiyetindeki belgenin ibraz edilmesi gerekmektedir.
3194 sayılı İmar Kanununun 27 nci ve 30 uncu maddeleri ile Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57 nci maddesi doğrultusunda köy yerleşik alanı ve civarında evi bulunan vatandaşların elektrik bağlantı başvurularında yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni belgeleri istenmemektedir. Ancak, yapı projelerinin fen ve sağlık kurallarına uygun olduğuna dair valilik görüşü alınmasından sonra, muhtarlıkça yazılı izin verilmesi ve bu izne uygun olarak yapının yapılması şarttır. 6360 sayılı Kanunla Büyükşehir olan illerin sınırları içerisinde yer alan köyler mahalleye dönüştüğü için bu kanunun yürürlüğe girmesinden sonra mahalleye dönüşen köylerden gelen elektrik bağlantı başvurularında, başvuru esnasında talep edilecek yapı ruhsatı ve/veya yapı kullanma izni belgelerine ilişkin olarak mezkur Kanunun Geçici 1 inci maddesinin 14 uncu fıkrasına göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir. Söz konusu fıkra aşağıda verilmektedir. “(14) Bu Kanunla mahalleye dönüşen köylerde, bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa göre oluşturulan Ulusal Adres Bilgi Sistemine kayıtlı veya Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uydu fotoğraflarıyla tespit edilen, entegre tesis niteliğinde olmayan tarım ve hayvancılık amaçlı yapılardaki işletmeler ile bu yerlerde oturanların ihtiyaçlarını karşılayacak bakkal, manav, berber, fırın, kahve, lokanta, pansiyon, tanıtım ve teşhir büfeleri, yerleşim yeri halkı tarafından kurulan ve işletilen kooperatifler işletme ruhsatı almış sayılır. Bu işletmelerin bulunduğu binalar ile konutlardan, bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar bitirilmiş olanlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı veya belediye ya da üniversiteler tarafından fen ve sanat kuralları ile ilgili mevzuat hükümlerine uygun yapıldığı tespit edilenler ruhsatlandırılmış sayılır. Ayrıca bu yapılar elektrik, su ve bunun gibi kamu hizmetlerinden yararlandırılır. Ancak; bu fıkranın öngördüğü uygulamaların özel kanun hükümlerine aykırı olması durumunda, özel kanun hükümleri geçerlidir.”
Diğer taraftan, ruhsat konusuna ilişkin olarak özel kanun niteliğinde bulunan 3194 sayılı İmar Kanununun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendi,
“ğ) (Ek: 12/7/2013-6495/73 md.) Büyükşehir belediyesi sınırının il sınırı olması nedeniyle mahalleye dönüşen, nüfusu 5.000’in altında kalan ve kırsal yerleşim özelliği devam eden yerlerdeki uygulamalar, büyükşehir belediye meclisince aksine bir karar alınmadıkça, uygulama imar planı yapılıncaya kadar 27 nci madde hükümlerine göre yürütülür. Kırsal alanlarda iş yeri açma ve çalışma izni; kadimden kalan veya yapıldığı tarihteki mevzuat kapsamında yola cephesi olmaksızın inşa edilen yapılar ile köy yerleşik alanlarda kalan yapılara kırsal yapı belgesine, yerleşik alan sınırı dışındaki diğer yapılara ise yapı kullanma izin belgesine göre verilir. Köylerde bulunan konutlarda, iş yeri açma ve çalışma izni alınarak ev pansiyonculuğu yapılabilir. Kamuya ait bir yaya veya taşıt yoluna cephe sağlanmadan yapı inşa edilemez, parsel oluşturulamaz. Yerleşme ve yapılaşma özellikleri, mimari doku ve karakteri, gelişme düzey ve potansiyeli açısından önem arz eden köylerde bu özellikleri korumak, geliştirmek ve yaşatmak amacıyla muhtarlık katılımı ile ilgili idarelerce köy tasarım rehberleri hazırlanabilir. Köy tasarım rehberleri ilgili idare meclisi kararı ile onaylanır ve uygulanır.”
hükümlerini içermektedir. Mezkur hükümler kapsamında belirtilen şartları sağlayan yerler için 3194 sayılı İmar Kanunun 27 nci maddesi işletilmelidir.
Tüm bunlarla birlikte yukarıdaki hükümler gereğince alınması gereken izinlerde; izinlerin alınması gereken mercilerin tespiti noktasında ihtilaf oluşması (Valilik, Belediye vs.) halinde İçişleri Bakanlığına; alınması gereken izin, belge vs. kapsamında tereddütte düşülmesi halinde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvurulabileceği düşünülmektedir.
3194 sayılı İmar Kanunu ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve bu kanunlara dayanarak hazırlanan ikincil mevzuat kapsamında, Valilikçe geleneksel kullanım amacıyla geçici yerleşim yeri olarak tespiti yapılmış olan yaylalardaki elektrik bağlantı taleplerinde; Valilikçe (veya İl Özel İdaresince veya Büyükşehir Belediyelerince) düzenlenen yapı ruhsatı ve/veya yapı kullanma izin belgesinin ve yapının onaylı elektrik projesinin ilgili elektrik dağıtım şirketine tevsik edilmesi gerekmektedir. Yaylaların devletin hüküm ve tasarrufu altında olması sebebiyle tapu kaydı ve kira kontratı gibi belgelerin vatandaştan talep edilmemesi ve ilgili mercilerden gerekli izinleri alan ve bunu bölgede faaliyet gösteren elektrik dağıtım şirketine sunan vatandaşların elektrik bağlantısına ilişkin taleplerinin yatırım programı çerçevesinde mümkün olan en kısa sürede karşılanması gerekmektedir. Tüm bunlarla birlikte bu kapsamda alınması gereken izinlerde; izinlerin alınması gereken mercilerin tespiti noktasında ihtilaf oluşması (Valilik, Belediye vs.) halinde İçişleri Bakanlığına; alınması gereken izin, belge vs. kapsamında tereddütte düşülmesi halinde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvurulabileceği düşünülmektedir.
Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinde yer alan hükümler çerçevesinde, tesisin bulunduğu konum (Meskun mahal içi-Meskun mahal dışı) ve yapılacak tesisin türüne göre aşağıda yer alan süreler içerisinde karşılanması gerekmektedir.
a) Meskun mahal içinde bulunan kullanım yerlerine yönelik bağlantı taleplerinin, bağlantı anlaşmasının imzalandığı tarihten itibaren;
1) Sadece AG bağlantı hattının gerekli olduğu durumlarda 2 (iki) ay,
2) Mevcut AG şebekesinde kapasite artışı veya ilave tesis yapılması gereken durumlar ile mevcut dağıtım transformatörü tesisinde güç artışı yapılması gereken durumlarda 4 (dört) ay,
3) Yeni bir dağıtım transformatörü veya dağıtım merkezi yapılması gereken durumlarda 6 (altı) ay,
4) Sadece OG bağlantı hattının gerekli olduğu durumlarda 4 (dört) ay,
5) OG bağlantı hattı dışında, 2 (iki) km’ye kadar OG şebeke tesis edilmesi gereken durumlarda 6 ay,
6) OG bağlantı hattı dışında, 2 (iki) km’den daha uzun OG şebeke tesis edilmesi gereken durumlarda 18 (on sekiz) ay
içinde karşılanması esastır.
b) Bağlantı için gerekli tesislere ilişkin olarak kazı izni gereken durumlarda, (a) bendinde belirlenen ilgili süreye 2 (iki) ay ilave edilir ve varsa kazı yasağı uygulanan dönem bağlantı tarihinin belirlenmesinde dikkate alınır.
c) Bağlantı için gerekli olan dağıtım transformatörü veya dağıtım merkezinin tesis edilebileceği uygun yerin mevcut olmaması halinde (a) bendindeki ilgili süreye 6 (altı) ay ilave edilir. Ancak gerekli yerin kullanıcı tarafından tahsis edilmesi halinde bu süre ilavesi yapılmaz.
ç) Bağlantı talebinin karşılanması için yapılması gereken tesis yatırımı (a) bendinde belirtilenlerden iki veya daha fazlasını içeriyorsa bağlantı talebinin karşılanmasında (a), (b) ve (c) bentleri dikkate alınarak belirlenen sürelerden uzun olanı esas alınır.
d) Meskun mahal dışında bulunan kullanım yerlerine yönelik bağlantı talepleri kullanıcının bağlantı başvurusunda bulunduğu tarihten itibaren en geç 5 yıl içinde karşılanır.
Bağlantı varlıklarının tesis edilmesinin tamamlandığı tarihten itibaren tedarik şirketiyle yapılan perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşmanın da dağıtım şirketine tevsik edilmesi kaydıyla elektrik bağlantısının elektrik sayacının montajı da dahil imar alanı içerisinde iki gün, imar alanı dışında ise üç gün içerisinde yapılması gerekmektedir.
Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin altıncı fıkrası ile 10/A maddesinin dördüncü fıkrasının (b) bendine göre bu süreye itiraz hakkı saklı olup konu hakkında Kuruma başvurulabilir ve başvuru Kurum tarafından değerlendirilir.
Dağıtım sistemine bağlanmak isteyen üretim veya tüketim tesislerine ilişkin bağlantı başvurularının, bu tesislerin bulunduğu dağıtım bölgesindeki dağıtım şirketine yapılması esastır. Bununla birlikte tesisin bulunduğu dağıtım bölgesinde görevli dağıtım şirketinin bağlantı talebini karşılamayı teknik veya ekonomik olarak uygun bulmadığı ancak dağıtım bölgesi sınırlarına yakınlığı dolayısıyla komşu dağıtım bölgesine bağlanma imkanı olan tesisler için Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinin 11 inci maddesindeki süreçlerin tamamlanması koşuluyla komşu bir dağıtım bölgesinden bağlantı talebinin karşılanması mümkün olabilmektedir.
Genel Aydınlatma Yönetmeliği, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (Bakanlık) sorumluluğunda bulunmakta olup konuya ilişkin hususlar için Bakanlığa başvurulabilir. Ayrıca genel aydınlatma konusundaki ihbar, şikayet ve öneriler Genel Aydınlatma Yönetmeliği gereği TEDAŞ Genel Müdürlüğü’nün internet sayfasında oluşturulan Aydınlatma Şikayeti http://www.tedas.gov.tr/#!tedas_aydinlatmasikayet alanından ilgili kuruma iletilebilir.
Mücbir sebepler, güvenlik nedeniyle ve dışsal nedenlerle yapılan kesintiler hariç olmak üzere iletim ve dağıtım şirketlerinden kaynaklanan kesintilerde belirlenen süre ve sayıya göre tazminata hak kazanılabilir. Mücbir sebeplerden kaynaklanan kesintiler iletim bakımından; Doğal afetler ve salgın hastalıklar, savaş, nükleer ve kimyasal serpintiler, seferberlik halleri, halk ayaklanmaları, saldırı, terör hareketleri ve sabotajlar, grev, lokavt veya diğer memur ve işçi hareketlerinden kaynaklanan kesintiler ile iletim şirketi tarafından gerekli özen ve dikkatin gösterilmiş olmasına ve tüm önlemlerin alınmış olmasına karşın önlenemeyecek, kaçınılamayacak veya giderilemeyecek mahiyette olduğu ve iletim şirketinin yükümlülüklerini yerine getirmesini engellediği gerekçesiyle iletim şirketinin başvurusu üzerine Kurul tarafından mücbir sebeplerden kaynaklandığı değerlendirilen kesintilerin sebebi “mücbir sebep” olarak belirtilir. Dağıtım bakımından; doğal afetler ve salgın hastalıklar, savaş, nükleer ve kimyasal serpintiler, seferberlik halleri, halk ayaklanmaları, saldırı, terör hareketleri ve sabotajlar, grev, lokavt veya diğer memur ve işçi hareketlerinden kaynaklanan kesintiler ile dağıtım şirketinin müdahale kapasitesini aşan ölçekteki durumlar ile önemli sayıda kullanıcıyı etkileyen ve niteliği bakımından giderilmesi zaman alan durumlarda dağıtım şirketi tarafından gerekli özen ve dikkatin gösterilmiş olmasına ve tüm önlemlerin alınmış olmasına karşın önlenemeyecek, kaçınılamayacak veya giderilemeyecek mahiyette olduğu ve dağıtım şirketinin yükümlülüklerini yerine getirmesini engellediği gerekçesiyle dağıtım şirketinin başvurusu üzerine Kurul tarafından mücbir sebeplerden kaynaklandığı değerlendirilen kesintilerin sebebi “mücbir sebep” olarak belirtilir. Güvenlik nedeniyle yapılan kesintiler Can ve mal güvenliğine yönelik zorunlu kesintilerin sebebi “güvenlik” olarak belirtilir. Dışsal nedenlerle meydana gelen kesintiler 1) Kullanıcılar tarafından neden olunan hasarlar nedeniyle oluşan kesintilerin, 2) Hırsızlık, yangın sonucunda hat ve kablolarda oluşan zararlar ile üçüncü şahıslar tarafından hat ve kablolara verilen hasarlar nedeniyle oluşan kesintilerin, sebebi “dışsal” olarak belirtilir.
Konuya ilişkin süreç Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliğinin 26 ncı maddesi çerçevesinde belirlenmiştir. Buna göre, kullanıcının kendi hatasından kaynaklanmaması kaydıyla teçhizatında ortaya çıkan ve dağıtım şebekesinden kaynaklanan hasara ilişkin zararın tazmini için kullanıcı tarafından dağıtım şirketine zararın ortaya çıktığı tarihten itibaren on iş günü içerisinde talepte bulunulabilir. Zararın tazmin edilebilmesi için hasarın niteliği, kullanıcı tesisinin durumu, dağıtım şebekesinde meydana gelen kesinti, arıza, dalgalanma gibi hususlarda dağıtım şirketi tarafından yapılacak/yaptırılacak inceleme ve değerlendirme neticesinde söz konusu hasarın dağıtım şebekesinden kaynaklandığının tespit edilmesi gereklidir. Dağıtım şirketi zararın tazminine ilişkin başvurunun yapıldığı tarihinden itibaren on iş günü içerisinde; inceleme ve değerlendirme neticesinde başvurunun haklı bulunup bulunmadığını, haklı bulunmuş ise zararın tazmin edilmesine ilişkin olarak yapılacak işlemleri kullanıcıya bildirir. Başvurunun haklı bulunmadığı durumlarda kullanıcıya yapılan bildirimde dayanakları ile birlikte gerekçelere yer verilir. Dağıtım şirketi teçhizatın tamir işini üstlenebilir ya da teçhizatın tamir masraflarını üstlenerek kullanıcı tarafından tamir ettirilmesini tercih edebilir. Dağıtım şirketi, tamiratı kullanıcıya bırakması durumunda kullanıcıyı anlaşacağı servise/servislere yönlendirebilir. Dağıtım şirketi kullanıcının tamiri yapılan teçhizatta bulunan garanti haklarını koruyacak şekilde hareket etmekle yükümlüdür. Dağıtım şirketi tarafından yapılacak tamirat, duruma göre teçhizat yerinde iken veya başka bir yere götürülerek, kullanıcının başvurusunun haklı bulunmasından itibaren en geç 10 (on) iş günü içerisinde gerçekleştirilir. Tamir masrafının karşılanmasının tercih edilmiş olması halinde, kullanıcı tarafından tamir masrafına ilişkin faturanın ibrazından itibaren 3 (üç) iş günü içerisinde, kullanıcının istediği şekilde (nakden, banka/PTT vb. aracılığıyla) ilgili tutar ödenir veya nakden ödeme alabileceği kullanıcıya bildirilir.
Hasar gören teçhizatın makul gerekçeler ile kısa sürede çalışır hale getirilmesi gerektiği durumlarda; kullanıcının bu yöndeki talebi üzerine, dağıtım şirketi tarafından inceleme ve değerlendirme hemen sonuçlandırılır ya da dağıtım şirketi tarafından kullanıcıya tamiri gerçekleştirmesine muvafakat ettiği servis/servisler bildirilir. Ortaya çıkan tamir bedeli, değerlendirme süreci neticesinde başvurunun haklı bulunması durumunda dağıtım şirketi tarafından Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliğinin 26 ncı maddesi hükümleri çerçevesinde kullanıcıya ödenir.
Hasar gören teçhizatın tamir edilememesi durumunda dağıtım şirketi tarafından tespit edilecek/ettirilecek rayiç bedel veya dağıtım şirketinin uygun görmesi halinde kullanıcının talep ettiği bedel kullanıcıya ödenir.
Kullanıcı, zararının tazmini hususunda dağıtım şirketi tarafından yapılan işlemlere ilişkin şikâyetlerini Kuruma iletebilir. İlgisine göre il/ilçe tüketici hakem heyeti veya tüketici mahkemesine başvurabilir.
Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliğinin 23 üncü maddesinde dağıtım şirketi ve kullanıcıların teknik kaliteye ilişkin sorumlulukları düzenlenmiştir. Teknik kaliteye ilişkin şikâyetlerin değerlendirilmesi amacıyla, kullanıcılar dağıtım şirketinden ölçüm talep edebilirler. Bu Yönetmelik dâhilinde teknik kalite parametrelerinin bozulmasına sebep olan tarafın kullanıcı olmaması veya bir haftalık ölçüm sonucunda teknik kalite sınırlarının Yönetmelikte belirtilen sınır değerleri aşıyor olması durumunda, dağıtım şirketi kullanıcılardan ölçüme ilişkin herhangi bir bedel talep edemez.
Elektrik enerjisinin tedarik sürekliliği, ticari ve teknik kalitesine ilişkin olarak dağıtım şirketleri, görevli tedarik şirketleri ve kullanıcılar tarafından uyulması gereken kurallar ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller Elektrik Dağıtımı Ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği (Yönetmelik)’nde düzenlenmiştir.
Yönetmelik uyarınca, yıl boyunca maruz kalınan bildirimsiz kesintiler için aşağıdaki tabloda belirlenen sınır değerler aşıldığında, dağıtım şirketi bu maddede belirlenen esaslar çerçevesinde kullanıcıya başvurusuna gerek duyulmaksızın tazminat öder. Tazminata hak kazanan her bir kullanıcıya yapılacak ödeme, ait olduğu yılı takip eden yılın Nisan ayından itibaren başlatılır ve tamamlanıncaya kadar müteakip dönemlerde yapılır. Ödeme, dağıtım bedellerinden mahsup edilmek suretiyle, aboneliğin iptali halinde ise def’aten gerçekleştirilir.
EŞİK DEĞER ADI | KESİNTİ SINIFI | İMAR ALANI İÇİNDEKİ KULLANICILAR İÇİN | İMAR ALANI DIŞINDAKİ KULLANICILAR İÇİN | ||
AG | OG | AG | OG | ||
ESURE (Saat) | Bildirimsiz | 48 | 24 | 72 | 36 |
ESAYI (Kez) | 56 | 56 | 72 | 72 | |
ESURE (Saat) | Bildirimli | 24 | 16 | 32 | 24 |
ESAYI (Kez) | 6 | 4 | 8 | 6 |
Aynı takvim yılı içinde hem ESÜRE, hem de ESAYI sınır değerlerin aşılması durumunda, dağıtım şirketi kullanıcıya miktarı yüksek olan tazminatı öder.
Bildirimli kesintiler için Tabloda belirlenen sınır değerler aşıldığında, aşan kısım bildirimsiz kesinti süre ve sayılarına eklenerek değerlendirilir.
Kullanıcıya ödenen tazminatlar, kullanıcının, kendi hatasından kaynaklanmaması kaydı ile kendisine ait teçhizatta ortaya çıkan zararın talep edilmesi yönündeki haklarını ortadan kaldırmaz.
Ödenecek tazminatların hesaplanmasında, mücbir sebeple oluşan kesintiler ile güvenlik sebebiyle yapılan kesintiler dikkate alınmaz.
Kullanıcılara ödenecek toplam tazminat miktarının üst limiti ilgili yılın gelir tavanı tutarının yüzde biridir. Hesaplanan tutarın bu limiti geçmesi halinde, her bir kullanıcıya ödenecek tazminatlar oransal olarak azaltılarak bu limite eşitlenir.
Bu madde kapsamındaki yıllık tazminat uygulamasına ilave olarak, bildirimli veya bildirimsiz 12 saati aşan kesintiler için; kesintiden etkilenen her bir kullanıcıya dağıtım şirketi tarafından uzun süreli kesinti tazminatı ödenir. Bu kapsamdaki tazminat ödemeleri, ticari kalite tazminatları dahilinde yapılır. Dağıtım şirketleri tarafından ödenecek uzun süreli kesinti tazminatlarının aylık toplamının üst limiti ilgili yılın gelir tavanı tutarının yüzde biridir.
Yüksek kayıplı dağıtım şirketleri, dağıtım bölgeleri içinde yer alan ve önceki yıl gerçekleşmelerine göre yıllık teknik ve teknik olmayan kayıp oranı %40'ın üzerinde olan ilçelerdeki kullanıcılara karşı Yönetmelikte yer alan;
- Yıllık belirlenen kesinti süre ve sayı sınır değerlerin aşılması nedeniyle oluşan tazminat yükümlülüğünden,
- Bildirimli veya bildirimsiz 12 saati aşan kesintiler için; oluşan uzun süreli kesinti tazminatı yükümlülüğünden,
muaftır.
Görevli tedarik şirketi ile dağıtım şirketinin tüketici hizmetleri merkezlerinin telefon ve faks numaraları ile internet ve e-posta adresleri, arıza ve acil durumlarda aranabilecek dağıtım şirketinin telefon numarası elektrik faturalarında yer almaktadır. İkili anlaşma ile bir tedarikçiden elektrik enerjisi temin ediyorsanız, tedarikçinize anlaşmanız veya faturanız üzerindeki iletişim bilgilerine göre telefon, internet veya diğer iletişim araçlarıyla ulaşmanız gerekir.
Elektrik arıza bildirimleri ile kaçak ve usulsüz elektrik enerjisi kullanım ihbarları dağıtım şirketine şahsen, telefonla veya internet aracılığıyla yapılabilir. Bunların dışındaki dağıtım şirketi ile görevli tedarik şirketi işlem ve uygulamalarına ilişkin tüketici şikayet başvuruları şikayet konusunun ilgisine göre öncelikle dağıtım şirketinin ya da görevli tedarik şirketinin tüketici hizmetleri merkezine internet aracılığıyla veya yazılı olarak yapılmalıdır.
Görevli tedarik şirketi ile dağıtım şirketinin tüketici hizmetleri merkezlerinin telefon ve faks numaraları ile internet ve e-posta adresleri, arıza ve acil durumlarda aranabilecek dağıtım şirketinin telefon numarası elektrik faturalarında yer almaktadır.
Tüketici hizmetleri merkezi tarafından kaydedilen başvuruların, 15(onbeş) iş günü içinde sonuçlandırılarak öngörülen işlemin, talebinize göre telefon veya internet aracılığıyla ya da yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir. İlgili şirket, şikayet başvurunuz hakkında bu süre içinde herhangi bir işlem yapmazsa ya da şirket tarafından şikayetiniz üzerine öngörülen işlemin ilgili mevzuata aykırı olduğu iddianız varsa ve bu sebeple şirketle aranızda bir anlaşmazlık ortaya çıkmışsa, şikâyetinize dayanak oluşturan tüm bilgi ve belgeleri içeren bir dilekçe ile Kurumumuza başvurma hakkınız bulunmaktadır. Telefon ve faks yolu ile yapılan şikayet başvuruları yukarıdaki esaslar çerçevesinde değerlendirmeye alınamamaktadır.
Diğer yandan, şikâyetinize konu uygulamalara ilişkin düzenlemelerin yer aldığı mevzuata aşağıda yer alan link aracılığı ile ulaşabilirsiniz: http://www.epdk.org.tr/TR/DokumanDetay/Elektrik/Mevzuat/Yonetmelikler/TuketiciHizmetleri
2.soruya ilişkin cevapta açıklanan şikayet başvuru yöntemini izlemek şartıyla, ilgili şirket, şikayet başvurunuz hakkında belirlenen süre içinde herhangi bir işlem yapmazsa ya da şirket tarafından şikayetiniz üzerine öngörülen işlemin ilgili mevzuata aykırı olduğu iddianız varsa ve bu sebeple şirketle aranızda bir anlaşmazlık ortaya çıkmışsa, şikâyetinize dayanak oluşturan tüm bilgi ve belgeleri içeren bir dilekçe ile Kurumumuza başvurma hakkınız bulunmaktadır. Diğer taraftan, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında elektrik enerjisini ticari veya mesleki olmayan amaçlarla alıyorsanız süresi içinde yetkili Tüketici Hakem Heyetine ya da Tüketici Mahkemesine başvuru hakkınız saklıdır. Tüketici Hakem Heyetine ve Tüketici Mahkemesine başvuru hakkında ayrıntılı bilgiye www.tuketici.gov.tr internet adresinden erişebilirsiniz. Diğer taraftan, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamı dışında elektrik enerjisini ticari veya mesleki amaçlarla alıyorsanız süresi içinde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre yetkili ve görevli mahkemede dava açma hakkınız saklıdır.
Daha az elektrik tüketmek üzere kullandığınız enerjinin daha verimli kullanılması lazımdır. Buna dair alınacak çeşitli tedbirler mevcut olup; bu husustaki bilgilere http://www.yegm.gov.tr/verimlilik/b_enver_bilinclendirme.aspx internet adresinden ulaşılabilir. Ayrıca dağıtım ve tedarik şirketlerinin internet sayfalarında bu bilgilere ulaşılabilir.
T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünün http://www.tuketici.gov.tr internet sayfasında yanıltıcı satış veya tüketiciyi yanıltmaya yönelik diğer satış uygulamalarına karşı yapılabilecek itirazlara dair yetkili mercilerin iletişim bilgileri yer almaktadır.
Elektrik dağıtım şirketleri elektrikle çalışan diyaliz destek ünitesi, solunum cihazı ve benzeri mahiyette yaşam destek cihazlarına bağımlı olan ve destekleyici belgelere sahip tüketicilerin yazılı başvurusu halinde bu tüketicilerin yaşadığı kullanım yerlerine ait abonelikleri kayıt altına alır.
Geçerli sağlık raporunu dağıtım şirketine ibraz eden söz konusu aboneliklerin elektrik tüketimi nedeniyle oluşabilecek borçlarından dolayı elektrikleri kesilmez ve borcun ödenmesine ilişkin taksitlendirme talep edilmesi halinde taksitlendirme görevli tedarik şirketlerince yapılır. Taksitlendirme süresi azami dört aydır.