Konut kullanımı haricindeki tüm tüketiciler serbest tüketici statüsündedir. Serbest tüketiciler ise yurt içinde herhangi bir üretim şirketi, ithalat şirketi, dağıtım şirketi veya toptan satış şirketi ile doğal gaz alım-satım sözleşmesi yapma serbestisine sahip gerçek veya tüzel kişiyi ifade etmektedir. Serbest tüketici olma sınırı her yıl Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından güncellenmektedir. Detaylı bilgi için Mevzuat adresinden güncel bilgilere ulaşılması da mümkündür.

Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinde düzenlenmiştir. Detaylı bilgiye dağıtım şirketlerinden ve Kurumumuz web sayfasından ( /TR/DokumanDetay/Dogalgaz/Mevzuat/Yonetmelikler/DagitimMusteriHizmetleri) ulaşılması mümkündür.

Serbest tüketici kapsamında yer alıyorsanız, tedarikçi değişimi için Kurumumuz web sayfasında yer alan (Yürürlükte Olan / İptal Edilen Lisanslar ) ithalat şirketlerine veya toptan satış şirketlerine başvuruda bulunabilirsiniz.

Faturada belirtilen doğal gaz tüketim bedeli, faturada yazılı bulunan yerlere belirtilen ödeme günleri içinde ödenir.

Ön ödemeli sayaç kullanmayan müşterilerin faturalarında asgari olarak; 1. Perakende satış fiyatı (YTL/kWh), 2. Tahakkuk döneminin fiili üst ısıl değeri (kWh/m3), 3. Faturalandırmaya esas doğal gaz satış miktarı (kWh), 4. Toplam ödenecek bedel (YTL), 5. Sayaçtan ölçülen hacim (m3), 6. Düzeltme katsayısı (K), gösterilir. Ön ödemeli sayaç kullanan müşterilerin faturalarında asgari olarak; 1. Perakende satış fiyatı (YTL/kWh), 2. Bir önceki aya ait her gün için tespit edilen üst ısıl değerlerinin o ay için hesaplanan metreküp cinsinden hacimsel akış ağırlıklı ortalaması (kWh/ m3), 3. Faturalandırmaya esas doğal gaz satış miktarı (kWh), 4. Toplam ödenecek bedel (YTL), 5. Karta yüklenen hacim (m3), 6. Düzeltme katsayısı (K) gösterilir.  

Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğünün http://www.eie.gov.tr/ internet sayfasından enerji verimliliği hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, 4628 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun çerçevesinde doğal gaz piyasasında tüketicinin korunmasından sorumludur. Bunun yanında, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı teşkilatına bağlı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun çerçevesinde ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden tüketicilerin korunmasından sorumludur.

Abonelik sözleşmesi, doğal gazı fiilen kullanacak olan gerçek veya tüzel kişi veya bunların yetkili temsilcileriyle yapılır.

Aynı adreste başka abonelerin daha önceki dönemlere ilişkin tüketimlerinden kaynaklanan borçları, yeni abonenin üstlenmesi talep edilemez.

Faturanız mevzuat tarafından öngörülen asgari bilgileri içermiyorsa öncelikle dağıtım şirketi ile iletişim kurmalısınız. Dağıtım şirketi ile sorunu çözememeniz halinde mevzuata aykırılık iddiasıyla Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna yazılı şekilde posta ile veya internet sayfası üzerinden başvurabilirsiniz.

Tedarikçi şirketler ile irtibata geçilmek suretiyle bilgi alınması mümkündür.

Müşteri, fatura bedeline itiraz etme hakkına sahiptir. Müşteri faturaya itirazını, tebliğ tarihinden itibaren son ödeme tarihine kadar dağıtım şirketinin müşteri hizmetleri birimine yapar. Dağıtım şirketi itirazı, itirazın yapıldığı tarihten itibaren on iş günü içinde karara bağlar.İtirazın yapılmış olması ödeme yükümlüğünü ortadan kaldırmaz. İtiraz sonuçlanıncaya kadar itiraza konu olan tüketim miktarının, müşterinin geçmiş yıl aynı dönemdeki tüketim miktarından fazla olması durumunda, bir önceki yılın aynı döneminde tüketilen miktar dikkate alınır. Bu miktar, itiraza konu olan dönemin perakende satış fiyatı üzerinden hesaplanarak müşteri tarafından son ödeme tarihine kadar ödenir. Müşteriye ilişkin geçmiş yıla ait veri olmaması durumunda, hesaplamalar, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşterilere ilişkin veriler dikkate alınarak yapılır.İtirazın dağıtım şirketi tarafından haklı bulunması halinde, itiraza konu tüketim bedeline dair fazla olarak tahsil edilen bedel, itirazın karara bağlandığı tarihten itibaren beş iş günü içinde müşteriye uygulanan gecikme zammı ile birlikte nakit olarak iade edilir veya müşterinin kabul etmesi halinde bir sonraki faturasından mahsup edilir. İtirazın, dağıtım şirketi tarafından haksız bulunması halinde ise, itiraza konu tüketim bedelinin eksik tahsil edilen kısmı son ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak gecikme zammı tutarı ile birlikte itirazın karara bağlandığı tarihten itibaren beş iş günü içinde müşteri tarafından ödenir.

Dağıtım şirketi, kendi hatasından kaynaklanan eksik faturalandırma halinde, tüketim bedelini cari perakende satış fiyatını kullanarak hesaplar, eksik faturalandırmanın yapıldığı ay sayısı kadar eşit tutarda taksitlendirir ve bu durumda gecikme cezası uygulanmaz.Fazla faturalandırma halinde ise, tahsil edilen fazla bedel, tespit edildiği tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde müşteriye, gecikme zammı ile birlikte nakit olarak ödenir veya müşterinin kabul etmesi halinde bir sonraki faturasından mahsup edilir.

Kaçak doğal gaz kullanımı, Dağıtım sistemine veya sayaca ya da tesisata müdahale edilerek, tüketimin doğru tespit edilmesini engellemek suretiyle, tüketimin eksik veya hatalı ölçülerek ya da hiç ölçülmeden veya yasal şekilde tesis edilmiş sayaçtan geçirilmeden mevzuata aykırı bir şekilde tüketilmesi, kaçak doğal gaz kullanımı olarak kabul edilir. Kaçak doğal gaz kullanımının tespit edilmesinde, dağıtım şirketinin tespitini doğru bulgu ve belgelere dayandırması ve tüketici haklarının ihlal edilmemesi esastır. Kaçak doğal gaz kullanıldığının tespit edilmesi halinde, dağıtım şirketi tarafından tutanak düzenlenir ve kaçak kullanımın engellenmesi için gereken önlemler alınır. Dağıtım şirketi, kaçak doğal gaz kullandığı tespit edilenlerin doğal gazını keserek Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunabilir. Kaçak doğal gaz kullanım bedeli, yapılan tespit çerçevesinde, ölçüm ve kontrol sonuçlarına göre düzenlenen belgelere dayanılarak hesaplanmak suretiyle, kullanım süresi ve bu süre içerisinde tüketilen doğal gaz miktarı dikkate alınarak dağıtım şirketi tarafından müşteriye tahakkuk ettirilir.Usulsüz doğal gaz kullanımı Müşterinin;a) Dağıtım şirketinin yazılı onayı olmaksızın doğal gaz kullanması,b) Dağıtım şirketinin yazılı onayı olmaksızın başka bir bağımsız bölüme sayaç üzerinden doğal gaz bağlantısı yapması,c) Kendi adına sözleşme yapmadan daha önce aynı adresteki müşteri adına doğal gaz kullanması,d) İç tesisatta onaysız tadilat yaparak doğal gaz kullanması, hallerinde dağıtım şirketi tarafından usulsüz doğal gaz kullanım işlemi yapılır ve müşterinin doğal gazı kesilir.Ancak, (c) bendindeki hallerde, usulsüz doğal gaz kullanımı tespitinden önce dağıtım şirketine başvuruda bulunulmuş olması ve bunun belgelenmesi durumunda, usulsüz doğal gaz kullanımına ilişkin yaptırım hükümleri uygulanmaz. Usulsüz doğal gaz kullanımının tespiti halinde dağıtım şirketi tarafından tutanak düzenlenir ve gerekli müdahale yapılır. Doğal gazın kesilmesine neden olan usulsüzlüğün ortadan kalkması halinde, dağıtım şirketi tarafından Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 45 inci madde hükümlerine göre işlem yapılır.

Kaçak ve usulsüz doğal gaz kullanımına ilişkin olarak "Kaçak veya Usulsüz Doğal Gaz Kullanımı Durumunda Uygulanacak Usul ve Esaslar" Tebliği’ne ( /TR/Dokumanlar/Dogalgaz/Tebligler) bakınız.

Serbest tüketici ile tedarikçi arasında yapılan ikili anlaşma özel hukuk hükümlerine tabi olup Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun onayına tabi değildir. Ancak ikili anlaşmalarda ilgili mevzuata aykırı hükümlere yer verilemez.

Dağıtım şirketi, mekanik sayaç kullanan abonelerin sayaç endekslerini müşteri bazında bir önceki okuma tarihine göre artı-eksi iki günden fazla sapma olmayacak şekilde, aylık okur.Dağıtım şirketi, 50 metreküpe ulaşmayan aylık tüketimleri o dönem için faturalandırmama hakkına sahiptir.

Dağıtım şirketi, alacaklarını garanti altına alabilmek amacıyla, mekanik sayaç kullanan abonelerden abonelik sözleşmesinin imzalanması sırasında bir defaya mahsus olmak üzere güvence bedeli alabilir.Ön ödemeli sayaç kullanan abonelerden güvence bedeli alınmaz.Güvence bedeli doğal gazı fiilen kullanmak üzere sözleşme yapan kişilerden veya bunların yetkili temsilcilerinden alınır.Güvence bedelleri ile bunların hesaplanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir.

Abonelik sözleşmesi sona eren abonenin, dağıtım şirketinde bulunan güvence bedeli, tüm borçların ödenmiş olması ve nakit olarak alınan güvence bedellerinin ise ilgili mevzuat çerçevesinde güncelleştirilmesi kaydıyla, abonelik sözleşmesinin sona ermesine ilişkin talep tarihinden itibaren en geç onbeş gün içerisinde aboneye veya onun yetkili temsilcisine iade edilir.

Şehir içi doğal gaz dağıtım doğal gazı kesilerek hizmeti durdurulan müşterilerine uygulayacağı sayaç açma-kapama bedeli üst sınırı, her yıl bağlantı tarifelerine ilişkin alınan Kurul Kararı ile belirlenmektedir. Bu bedel sadece sayaç kaparken uygulanmakta olup, sayacı kapanan müşterilerin sayacı açılırken tekrar bedel alınmaz. (Söz konusu bedel için bkz. ilgili yıla ait bağlantı tarifelerine ilişkin Kurul Kararı)Usulsüz doğal gaz kullanımının tespit edilmesi durumunda, sayaç açma-kapama bedeli %300 zamlı olarak uygulanır.

Sayaçlar, dağıtım şirketinin mülkiyetinde olup abone bağlantı bedeli dışında hiçbir bedel alınmadan dağıtım şirketince temin edilerek sisteme dahil edilir.Daha önce aynı adresteki aboneden abone bağlantı bedeli alınmış ise tekrar bu bedel alınmaz.

Serbest tüketici uygulaması ile doğal gaz piyasasında her tüketicinin tedarikçisini seçme ve doğal gaz enerjisini istediği tedarikçiden satın alma hakkına sahip olması amaçlanmaktadır. Böylece doğal gaz piyasasında oluşan rekabet sonucunda tüketiciye sunulan fiyat ve hizmet seçenekleri artacak, tüketici doğal gaz piyasasında daha aktif role kavuşacak ve kaliteli, güvenilir, sürekli ve çevreyle uyumlu doğal gaz enerjisini daha ucuz fiyattan satın alabilecektir.

Serbest tüketici limitini geçerek serbest tüketici statüsüne kavuşup kavuşmadığınızı bölgenizdeki doğal gaz dağıtım şirketine başvurarak öğrenebilirsiniz.

Sözleşmelerin sonlandırılması için mevcut tedarikçiyle olan anlaşmadaki fesih hükümleri geçerlidir. Yeni tedarikçiye geçmek için tedarikçiyle anlaşma yapılıp, bu tedarikçinin gerekli tedarikçi değişiklik işlemlerini başlatması gerekir.  

Tedarikçiden doğal gaz satın almak isteyen serbest tüketicilerin, dağıtım şirketine yazılı başvuruda bulunarak mevcut sayaçları ile ilgili teknik bilgi alması ve dağıtım şirketinin talebi halinde, dağıtım şirketinin belirlediği usul ve esaslar çerçevesinde bedeli serbest tüketicilere ait olmak üzere, sayaçlarını dağıtım şirketine anlık bilgi akışı sağlayacak şekilde, dağıtım şirketinin istediği uzaktan okuma sistemine uygun hale getirmesi gerekmektedir.

Tedarikçisini değiştirmek isteyen serbest tüketici yeni doğal gaz alım-satım sözleşmesi imzalamadan önce, bir önceki tedarikçisine veya doğal gazı dağıtım şirketinden almış ise, dağıtım şirketine olan yükümlülüklerini yerine getirdiğini yeni tedarikçisine belgelemek zorundadır.

Doğal gaz kullanmak isteyen tüketicilerin, doğal gaz dağıtım şirketine müracaat etmeleri gerekmektedir.Dağıtım şirketine yapılacak bağlantı talepleri; bağımsız bölüm maliki, binanın veya tesisin sahibi ya da bunların yetkili temsilcilerince yapılır.Dağıtım şirketi, bağlantı talebini en geç on beş gün içinde değerlendirir ve talebi uygun bulması durumunda bağlantının gerçekleştirilmesi için gereken işlemleri yapar, uygun bulmaması halinde ise gerekçelerini yazılı olarak talep sahibine bildirir. Talebi uygun bulunan talep sahibi ile bağlantı anlaşması imzalanır.Abone bağlantı bedeli, bağlantı anlaşmasının imzalanması sırasında bir defaya mahsus olmak ve iade edilmemek üzere dağıtım şirketince tahsil edilir.Servis hattı, abone bağlantı bedelinin tahsilinden itibaren en geç otuz gün içerisinde tamamlanır, ancak talep sahibinin kabul etmesi halinde ve Bağlantı Anlaşmasına son tarihin yazılması kaydıyla bu süre doksan güne kadar uzatılabilir. Aynı adresle ilgili daha önce bağlantı bedeli alınmış ise bu bedel tekrar alınamaz. Ancak, yapı veya tesisin genişletilmesi sonucunda ortaya çıkabilecek ilave maliyetlerin bedeli ilgili mevzuata göre mülk sahibi gerçek veya tüzel kişi tarafından karşılanır.Bağlantı talebi reddedilen talep sahibi, dağıtım şirketinin kararının kendisine ulaştığı tarihten itibaren altmış gün içinde Kuruma yazılı olarak başvurarak bağlantının teknik ve ekonomik olarak mümkün olup olmadığının tespitini isteyebilir.Serbest tüketicilerin bağlantı hattı, bedeli kendilerine ait olmak üzere, dağıtım şirketinin uygun göreceği yerden şebekeye bağlanacak şekilde, serbest tüketicinin seçimine bağlı olarak dağıtım şirketine veya sertifika sahibi kişilere yaptırılırDağıtım şirketi, işlettiği tüm servis ve bağlantı hatlarının bakım, onarım ve iyileştirilmesinden sorumludur. Dağıtım şirketi bu kapsamdaki işlemler için bir bedel alamaz.

Şehir içi doğal gaz dağıtım şirketinin lisansı kapsamında faaliyet göstermekte olduğu dağıtım bölgesi sınırları dâhilinde bulunmayan bir şehir içim doğal gaz dağıtım şirketlerinin, dağıtım bölgelerinin ihale edildiği tarihte imarlı alanlar bütünü dışında kalan bölgelere gaz arzı sağlamaları, Doğal Gaz Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 70 inci maddesi kapsamında genişleme hükümlerine veya 36 ncı maddesi kapsamında Kurul iznine tabi olup, dilekçenize konu talebinin bu hususlar dikkate alınarak ilgili mevzuat çerçevesinde ilinizde faaliyet gösteren doğal gaz dağıtım şirketi nezdinde değerlendirilmesi ya da Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun 11/01/2005 tarih ve 419 sayılı Kararı ile belirlenmiş ulusal iletim hattından bağlantı hükümleri çerçevesinde Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) nezdinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

İhalesi EPDK tarafından gerçekleştirilen dağıtım bölgelerinde faaliyetlerini sürdürmekte olan doğal gaz dağıtım şirketinin ilgili mevzuat kapsamında lisans süresi otuz (30) yıl olup, şirketin şartnameden kaynaklanan 5 yıllık süreli yükümlülüklerine ilişkin teknik denetim EPDK koordinasyonunda gerçekleştirilmektedir.Doğal gaz dağıtım şebekesi imalatı talep edilen caddde/sokağın, ihale günü ya da lisans genişleme tarihinde geçerli olan uygulama imar planında bulunması halinde, şirketin şartnameden kaynaklanan süreli yükümlülüğü kapsamında değerlendirildiği, bununla birlikte, Doğal Gaz Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 46 ncı Maddesi kapsamında mücbir sebep olarak değerlendirilen haller kapsamında, Uygulama İmar Planına uygun yolların açılmış olmaması, yol kırmızı kotunun hem planlama olarak hem de sahadaki fiili durum olarak birbirine uyumlu şekilde oluşmaması ve dağıtım şebekesinin imalatı için ilgili mevzuat çerçevesinde alınması zorunlu olan izin ve ruhsatların alınamamış olması durumundan en az birinin geçerli olduğu ilgili mercilerce onaylanan yerlerde bu durum ortadan kalkmadan doğal gaz dağıtım şirketine mevzuatımız çerçevesinde şebeke imalatı için herhangi bir zorlamada bulunulamamaktadır.Bahse konu hallerin görüldüğü yerlerde şebeke tesis edilmesinin, ileride oluşabilecek şebeke deplase maliyetlerinin getireceği yük ve sistem güvenliği açısından tehlikeli olabileceğinden hareket ile Belediyelerin bu konuda doğal gaz dağıtım şirketleri ile koordineli çalışmaları hayati önem taşımaktadır. Bu sebeple, imara uygun yolların açılması ve bu yollarda asfalt üst kotu olarak tanımlanan yol kırmızı kotunun oluşması halinde, ilgili Belediyenin durumu doğrudan dağıtım şirketine bildirmesi gerekmektedir. Fiili durumlarının yol kırmızı kotuna uygun olduğu Belediyece onaylanmış yatırım yükümlülüğündeki cadde ve sokaklar, doğal gaz dağıtım şirketi tarafından yatırım programına alınması ve yine ilgili Belediyeden alınacak kazı ruhsat izinlerinin verilmesini takiben şebeke imalatları gerçekleştirilebilmektedir.2001 yılı öncesinde doğal gaz dağıtım hizmeti verilmekte olan dağıtım bölgelerinde ise 02/05/2012 tarihli ve 3806 sayılı Kurul Kararı çerçevesinde 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunun Geçici 1 inci maddesi kapsamında lisans verilen şirketlerin, dağıtım şebekelerinin ulaştığı yerlerde talebe bağlı olarak bağlantı ve servis hatlarının yapılmasına ilişkin yükümlülüklerinin Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 36 ncı maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır.

Konut aboneliği kapsamındaki bağlantı talepleri için, doğal gaz dağıtım şirketlerinin abone bağlantı bedeli haricinde herhangi bir bedeli müşterilerinden talep etmesi mevzuat aykırılığı teşkil etmektedir. Kazı ruhsat bedeli ve benzeri bedeller, ilgili merciler ile dağıtım şirketleri arasında imzalanan protokoller kapsamında aksi belirtilmediği sürece, doğal gaz dağıtım şirketi sorumluluğunda bulunmaktadır.  

a) Serbest tüketici ve tedarikçi arasında imzalanan doğal gaz alım-satım sözleşmesi, dağıtım şirketine bildirildiği tarihten itibaren 15 gün içinde, dağıtım şirketiyle mevzuatta tanımlanan sözleşmelerin imzalanması koşuluyla, yürürlüğe girer. Bu yükümlülükleri yerine getirmeyen serbest tüketicinin dağıtım şirketinden doğal gaz satın almaya devam ettiği kabul edilir ve tedarikçi tarafından bir hak iddia edilemez.b) Tedarikçi ile yaptığı doğal gaz alım-satım sözleşmesinin süresi bitecek olan ve doğal gazı dağıtım şirketinden almak isteyen serbest tüketici, tedarikçi ile yaptığı doğal gaz alım-satım sözleşmesinin süresi bitmeden 15 iş günü önce dağıtım şirketine durumu bildirmek ve dağıtım şirketiyle sözleşme yapmak zorundadır. Serbest tüketicinin, dağıtım şirketinden doğal gaz arzı sağlamasına rağmen, dağıtım şirketiyle sözleşme yapmaması durumunda, sözleşme yapılana kadar, dağıtım şirketi serbest tüketiciye, ilgili dağıtım bölgesinde geçerli olan en yüksek sistem kullanım bedeli uygular. Ancak tüketici bu durumda dahi, dağıtım şirketiyle sözleşme yapana kadar, dağıtım şirketinden doğal gaz arzı sağladığı tarihten başlamak üzere en geç 15 gün içinde dağıtım şirketinin yazılı onayını almak zorundadır. Aksi takdirde usulsüz doğal gaz kullanım hükümleri uygulanır.c) Dağıtım şirketi, tedarikçi ile doğal gaz alım-satım sözleşmesi bulunmayan serbest tüketicilere doğal gaz arzı sağlamak zorundadır.

Acil durum ihbarlarının 187 numaralı doğal gaz acil hattına yapılması gerekmektedir. Bunun dışındaki şikayetlerin dağıtım şirketlerinin web sayfalarında yer alan yöntemlerle yapılması gerekmektedir.Dağıtım şirketinden cevap alınamaması halinde şikâyetinize dayanak oluşturan tüm bilgi ve belgeleri içeren bir dilekçe ile Kurumumuza başvurma hakkınız bulunmaktadır. Telefon ve faks yolu ile yapılan şikayet başvuruları değerlendirmeye alınamamaktadır.

Doğal gaz arıza bildirimleri ile kaçak ve usulsüz kullanım ihbarları dağıtım şirketine şahsen, telefonla veya internet aracılığıyla yapılabilir. Bunların dışındaki dağıtım şirketi işlem ve uygulamalarına ilişkin tüketici şikayet başvuruları şikayet konusunun ilgisine göre öncelikle dağıtım şirketinin tüketici hizmetleri merkezine internet aracılığıyla veya yazılı olarak yapılmalıdır.Tüketici hizmetleri merkezi tarafından kaydedilen başvuruların, 15(onbeş) iş günü içinde sonuçlandırılarak tarafınıza bildirilmesi gerekmektedir. İlgili şirket, şikayet başvurunuz hakkında bu süre içinde herhangi bir işlem yapmazsa ya da şirket tarafından şikayetiniz üzerine öngörülen işlemin ilgili mevzuata aykırı olduğu iddianız varsa ve bu sebeple şirketle aranızda bir anlaşmazlık ortaya çıkmışsa, şikâyetinize dayanak oluşturan tüm bilgi ve belgeleri içeren bir dilekçe ile Kurumumuza başvurma hakkınız bulunmaktadır. Telefon ve faks yolu ile yapılan şikayet başvuruları değerlendirmeye alınamamaktadır.

2.soruya ilişkin cevapta açıklanan şikayet başvuru yöntemini izlemek şartıyla, ilgili şirket, şikayet başvurunuz hakkında belirlenen süre içinde herhangi bir işlem yapmazsa ya da şirket tarafından şikayetiniz üzerine öngörülen işlemin ilgili mevzuata aykırı olduğu iddianız varsa ve bu sebeple şirketle aranızda bir anlaşmazlık ortaya çıkmışsa, şikâyetinize dayanak oluşturan tüm bilgi ve belgeleri içeren bir dilekçe ile Kurumumuza başvurma hakkınız bulunmaktadır.Diğer taraftan, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında elektrik enerjisini ticari veya mesleki olmayan amaçlarla alıyorsanız süresi içinde yetkili Tüketici Hakem Heyetine ya da Tüketici Mahkemesine başvuru hakkınız saklıdır. Tüketici Hakem Heyetine ve Tüketici Mahkemesine başvuru hakkında ayrıntılı bilgiye www.tuketici.gov.tr internet adresinden erişebilirsiniz. Diğer taraftan, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamı dışında elektrik enerjisini ticari veya mesleki amaçlarla alıyorsanız süresi içinde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre yetkili ve görevli mahkemede dava açma hakkınız saklıdır.

Müşteri, doğal gaz kullanımı ile ilgili her türlü şikayetini; şahsen, yazılı olarak, telefonla, faksla veya internet aracılığıyla dağıtım şirketine yapar.Dağıtım şirketi, şikayetleri, başvuru tarihinden itibaren şikayetin niteliğine göre en geç on beş gün içinde yazılı olarak cevaplar ve/veya gerekli işlemleri yapar.Başvuru sahibi ile ilgili dağıtım şirketi arasında bir anlaşmazlığın söz konusu olması halinde; başvuru sahibi tarafından Kuruma, öngörülen işlemin ilgili mevzuata aykırılık teşkil ettiği iddiasıyla başvurulabilir. Kurum, gerekli gördüğü hallerde inceleme yapar veya yaptırır.

İç tesisatların projelendirilmesi ve yapımı, bağımsız bölüm maliki, binanın veya tesisin sahibi ya da bunların yetkili temsilcileri tarafından sertifika sahiplerine yaptırılır.Sertifika sahibi firma ile başvuru sahipleri arasında yapılacak işin kapsamı ve koşullarını belirleyen bir sözleşme imzalanır.İç tesisat ve/veya dönüşüm projesinin dağıtım şirketince onaylanmasından sonra iç tesisatı yapacak olan firma sözleşme kapsamındaki tüm yükümlülüklerini sigortalatır ve bununla ilgili belgeler dağıtım şirketine teslim edilmeden iç tesisatın yapımına başlanmaz. Sigortanın bu maddede yer alan iç tesisatın devreye alınması işleminden başlamak üzere bir yıl boyunca yapılan iç tesisat ile ilgili çıkabilecek tüm sorunları da kapsaması zorunludur.Dağıtım şirketi, yaptırılan iç tesisatı, tesisatın kontrol ve onayı için kendisine yapılan müracaat tarihinden itibaren en geç on gün içinde kontrol ve test eder ve uygun bulması halinde onaylar. Eksik tespit edilmesi halinde hata ve eksiklikler sertifikalı firmaya bildirilir ve bu eksiklikler giderilene kadar iç tesisat onaylanmaz.Uygun bulunan iç tesisatların işletmeye alınması; ilk abonelik sözleşmesinin imzalanmasından sonra sistemin yakıcı cihaz dahil çalışır durumda olması şartıyla, dağıtım şirketi yetkilisi, iç tesisatı yapan firma yetkilisi ve müşterinin birlikte imzaladığı bir tutanakla kayıt altına alınır.

İç tesisatın onayını müteakip gerekli belgelerin dağıtım şirketine ibrazından ve güvence bedelinin tahsilinden sonra imzalanır. Abonelik sözleşmesi, doğal gazı fiilen kullanacak olan gerçek veya tüzel kişi veya bunların yetkili temsilcileriyle yapılır.İlk abonelikte abonenin doğal gazı en geç beş gün içinde kullanıma açılır.Dağıtım şirketi, sözleşmenin imzalanmasından önce, uygulanacak fiyatlandırma esasları ve sözleşme hükümleri hakkında talep sahibini doğru ve eksiksiz olarak bilgilendirir.Dağıtım şirketi ile aboneler veya serbest tüketiciler arasında yapılacak sözleşmelerde, ilgili mevzuata aykırı hükümler yer alamaz.  

Sayacın, müşterinin kusuru dışında herhangi bir nedenle ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı tespit edilirse, doğal gaz tüketim miktarı aşağıdaki şekilde belirlenir:a) Mal üretim amaçlı doğal gaz kullanan müşteriler için; tüketim miktarının hesaplanmasında, öncelikle sözleşmelerinde bulunan sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı döneme denk gelen aylık kullanım miktarları esas alınır. Aylık kullanım miktarının sözleşmelerde belirtilmediği durumlarda ise sayacın test ve kontrol sonucunda belirlenen ölçüm toleransı dışındaki sapma yüzdesi esas alınarak sayacın doğru ölçüm yaptığı en son çeyrek döneme ilişkin tüketim değerleri ve üretim kapasitesindeki değişimler dikkate alınır.b) Diğer müşteriler için ise; son iki yılın aynı çeyrek dönemlerine (Ocak-Şubat-Mart, Nisan-Mayıs-Haziran, Temmuz-Ağustos-Eylül, Ekim-Kasım-Aralık olarak üç aylık dönemlerden oluşan süredir.) rastlayan doğal gaz kullanım miktarlarının ortalaması esas alınır. Bu ortalama, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşteriler emsal alınmak suretiyle hesaplanan aynı dönemdeki tüketimlerin ortalaması ile kıyaslanır. Müşterinin tüketim ortalamasının; emsal alınan müşterilerin ortalamasından fazla olması halinde, emsal alınan müşterilerin tüketim ortalaması, az olması halinde ise, müşterinin kendi tüketim ortalaması esas alınarak sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı dönem tüketimleri hesaplanır ve tahakkuk ettirilir. Müşteriye ilişkin geçmiş yıla ait veri olmaması durumunda, hesaplamalar, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşterilere ilişkin veriler dikkate alınarak yapılır. Sayacın ölçüm yapmaması veya yanlış ölçüm yapmasından dolayı oluşan ölçüm farkları, ilgili dönem perakende satış fiyatları esas alınarak hesaplanır ve dağıtım şirketi tarafından Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin (DMHY) 51 inci madde hükümlerine göre işlem yapılır. (DMHY Madde 51- Dağıtım şirketi, kendi hatasından kaynaklanan eksik faturalandırma halinde, tüketim bedelini cari perakende satış fiyatını kullanarak hesaplar, eksik faturalandırmanın yapıldığı ay sayısı kadar eşit tutarda taksitlendirir ve bu durumda gecikme cezası uygulanmaz. Fazla faturalandırma halinde ise, tahsil edilen fazla bedel, tespit edildiği tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde müşteriye, 49 uncu maddeye göre belirlenecek gecikme zammı ile birlikte nakit olarak ödenir veya müşterinin kabul etmesi halinde bir sonraki faturasından mahsup edilir.)c) Sayacın ölçüm yapamadığı veya yanlış ölçüm yaptığı süre; kontrol, sayaç açma-kapama, mühürleme, pil değiştirme, sayaç değiştirme, sayaç sökme-takma ve abonelik sözleşmesi imzalanması işlemlerinden en son yapılan işlem tarihi ile sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığının tespit edildiği tarih arasındaki süre veya bu süreler bir yıldan uzun ise son bir yıllık süredir.d) Bu madde hükümleri otomatik hacim düzeltici arızası için de uygulanır. Otomatik hacim düzelticisinin, müşterinin kusuru dışında herhangi bir nedenle arızalanması halinde, dağıtım şirketi tarafından yapılacak geriye dönük doğal gaz tüketim hesabında; sayaçtan okunan hacim değerlerinin ilgili mevzuata göre belirlenen K faktörü ile düzeltilmesi esas alınır.

Dağıtım şirketi;• a) Müşterinin belli bir süre için doğal gazı kullanmak istememesi halinde, o döneme kadar tükettiği doğal gazın bedelini ödemesi şartıyla üç gün içinde,• b) Müşterinin; faturasını son ödeme tarihinden itibaren on beş gün içerisinde ödememesi halinde en az üç gün önceden haber verilmek suretiyle,• c) Mahkeme veya Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Kararına istinaden ya da kaçak veya usulsüz doğal gaz kullanıldığının tespiti halinde,• d) Abonenin diğer bir adreste bulunan doğal gaz aboneliği ile ilgili mali yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde,• e) Müşteriden kaynaklanan nedenlerle sayacın en az iki fatura dönemi okunamamasından dolayı dağıtım şirketince bırakılan bildirime üç iş günü içinde cevap verilmemesi halinde,• f) Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin (DMHY) 63 üncü maddedeki hallerde, (DMHY Madde 63- Dağıtım şirketi; sadece, doğal gaz kaçağı, güvenliğin ciddi bir risk altında olması ile doğal gazın kalitesi, basıncı ve diğer özelliklerinin can ve mal güvenliği açısından tehlikeye neden olması durumlarında doğal gazı kesebilir.)• g) Diğer mevzuattan kaynaklanan zorunlu hallerde, doğal gazı keserek hizmeti durdurabilir ve bu hususlar müşteri sözleşmesinde belirtilir. Yukarıda belirtilen (c) ve (f) bentleri hariç, doğal gaz hizmet kesintileri mesai saatleri içinde ve resmi tatil günleri dışında yapılır. Ayrıca yukarıda belirtilen hizmet kesintileri ile ilgili olarak gönderilecek ihbarname açık ve kolay anlaşılabilir bir şekilde düzenlenir, içeriğinde hizmet durdurma tarihi ve gerekçesi ile bu konuda daha fazla bilgi alınabilmesi için dağıtım şirketinin telefon numaraları yer alır.

Doğal gazı kesilen müşterinin, yükümlülüklerini yerine getirmesi ve dağıtım şirketine başvurusu üzerine, müşteriye iki gün içinde yeniden doğal gaz verilir.

Müşteri sözleşmesi;• a) Müşterinin veya müşteri nam ve hesabına yetkili temsilcisinin dağıtım şirketine başvurusu üzerine,• b) Müşterinin dağıtım şirketine olan borcunu son ödeme tarihinden itibaren üç ay süre ile ödememesi halinde,• c) Müşterinin vefatının tespiti halinde,• d) Müşterinin tüzel kişiliğinin sona ermesi halinde, dağıtım şirketince en geç üç gün içinde sona erdirilir. Hesap tasfiyesinden sonra beş yıl içinde geri alınmayan müşteri alacakları irat kaydedilmek üzere dağıtım şirketi tarafından Hazineye aktarılır. Sözleşmesi sona erdirilen müşterinin kapama vanası mühürlenir ve doğal gazı kullanıma kapatılır. Müşteri sayacının kapama anındaki son ölçüm değeri bir tutanakla tespit edilir, bu değer üzerinden tahakkuk işlemi yapılarak müşteri hesabı tasfiye edilir. Müşterinin alacağı varsa, doğal gazın kullanıma kapatılmasını müteakip en geç on gün içinde müşteriye ödenir. Abonenin, sözleşmesini sona erdirmeksizin ikamet ettiği adresten ayrılması durumunda, söz konusu adrese taşınan gerçek ve tüzel kişi ile yeni bir abonelik sözleşmesi yapılır. Ayrıca aynı adreste başka abonelerin daha önceki dönemlere ilişkin tüketimlerinden kaynaklanan borçları, yeni abonenin üstlenmesi talep edilemez.

Doğal gaz şebekesinin genişletilmesi, yenilenmesi, iyileştirilmesi ve onarımı gibi nedenlerle önceden bilinen doğal gaz kesintileri için dağıtım şirketi, alınması gereken önlemleri, kesinti süresini ve tekrar doğal gaz verilecek zamanı mahalli veya diğer yayın araçları ile müşterilere en az üç gün önceden haber vermek suretiyle doğal gaz arzını durdurabilir.Dağıtım şirketi bu tip bakım ve onarımı en kısa sürede tamamlar. Ayrıca, müşterinin iç tesisatındaki arıza nedeniyle de doğal gaz kesilebilir. Dağıtım şirketi tarafından acil durumlar dışında önceden haber verilmeden yapılacak doğal gaz kesintisi sonucu oluşacak zarar ve ziyandan dağıtım şirketi sorumludur.

Dağıtım Şirketinin acil müdahale merkezinde, acil ihbar için özel servis numarasını arayan kişiye, en geç üçüncü çalışta otomatik santral olmadan cevap verebilecek yeterli sayıda telefon hattı bulundurulur.Dağıtımı şirketi acil müdahale gerektiren ihbarlara en geç on beş dakika içinde ulaşmak zorundadır.Acil müdahale merkezi; ihbarda bulunan kişileri, ihbar konusu olay karşısında nasıl davranacakları ve acil müdahale ekibinin kaç dakika içinde olay yerine ulaşabileceği gibi hususlarda bilgilendirir. Gerektiğinde güvenlik, itfaiye ve acil sağlık merkezleri ile bağlantı kurar.Müşteriler, acil durumlarda, acil müdahale merkezine bilgi verir ve yardım ister. Müşteriler, doğal gaz kaçak ve kazalarına karşı alınacak önlemlere ilişkin ilgili mevzuata ve dağıtım şirketinin kurallarına uyar.Acil müdahale hizmetleri ücretsiz verilir. Ancak, acil müdahale sonucunda iç tesisatta yapılacak tamir ve tadilat müşterinin sorumluluğundadır.

Dağıtım şirketi; sadece, doğal gaz kaçağı, güvenliğin ciddi bir risk altında olması ile doğal gazın kalitesi, basıncı ve diğer özelliklerinin can ve mal güvenliği açısından tehlikeye neden olması durumlarında doğal gazı kesebilir.  

Dağıtım şirketine sunulmuş olan iç tesisat projesinde belirtilen herhangi bir kısımda belirtilen değişiklikler tadilat kapsamında değerlendirilmektedir.

Müşterinin; faturasını son ödeme tarihinden itibaren on beş gün içerisinde ödememesi halinde en az üç gün önceden haber verilmek suretiyle doğal gaz arzı durdurulabilir.  

Dağıtım şirketi, mekanik sayaç kullanan abonelerin sayaç endekslerini müşteri bazında bir önceki okuma tarihine göre artı-eksi iki günden fazla sapma olmayacak şekilde, aylık okur.Dağıtım şirketi, 50 metreküpe ulaşmayan aylık tüketimleri o dönem için faturalandırmama hakkına sahiptir. Doğal gaz kullanım faturaları metreküp ve kWh enerji miktarı bazında müşteriye fatura edilir. Tüketim faturalarında okuma periyotlarına göre hesaplanacak gün bazında ağırlıklı ortalama perakende satış fiyatı kullanılarak tahakkuk yapılır. Dağıtım şirketi, ihbarname ve/veya faturayı, son ödeme tarihinden en az yedi gün önce abone adresine bırakır.

Zamanında ödenmeyen faturalar, gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. Son ödeme tarihinden sonra yapılan ödemeler için sözleşmede belirtilen gecikme zammı oranı günlük olarak uygulanır. Serbest tüketiciler için faturanın son ödeme tarihi ve gecikme zammı oranı taraflarca sözleşmede belirlenir. Gecikme zammı oranı, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranını aşamaz.

Doğal gazı kesilen müşterinin, yükümlülüklerini yerine getirmesi ve dağıtım şirketine başvurusu üzerine, müşteriye iki gün içinde yeniden doğal gaz verilir. Ancak, gerekiyorsa iç tesisatın kontrol ve testlerine ilişkin işlemler bu süre içinde yeniden yapılır.

 Fiilen doğal gaz arzı durdurulmayan tüketiciden açma-kapama bedeli talep edilmez.  

Abonenin diğer bir adreste bulunan doğal gaz aboneliği ile ilgili mali yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde doğal gaz kesilerek hizmet durdurulur ve bu hususlar müşteri sözleşmesinde belirtilir.

Daha az doğal gaz tüketmek üzere kullandığınız enerjinin daha verimli kullanılması lazımdır. Buna dair alınacak çeşitli tedbirler mevcut olup; bu husustaki bilgilere Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’nün http://www.yegm.gov.tr/verimlilik/b_enver_bilinclendirme.aspx internet adresinden ulaşılabilir.Ayrıca dağıtım şirketlerinin internet sayfalarında bu bilgilere ulaşılabilir.

T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünün http://www.tuketici.gov.tr internet sayfasında yanıltıcı satış veya tüketiciyi yanıltmaya yönelik diğer satış uygulamalarına karşı yapılabilecek itirazlara dair yetkili mercilerin iletişim bilgileri yer almaktadır.

Doğal Gaz Piyasası Kanununun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının 3 üncü bendinde "Toptan Satış Tarifesi: Kurum doğal gaz satış tarifelerinde esas alınacak unsurlar ve şartları belirler. Satış fiyatları ise, bu esaslar dahilinde doğal gaz alım satımı yapan taraflarca serbestçe belirlenir." hükmü; Doğal Gaz Piyasası Tarifeler Yönetmeliği''nin Geçici 2 nci maddesinde ise bu duruma istisna olarak "BOTAŞ''ın toplam yıllık ithalat miktarı yıllık ulusal tüketimin yüzde yirmisine düşünceye kadar, mevcut doğal gaz alım ve satış sözleşmelerini kısmi veya bütün olarak devralan tüzel kişiler hariç olmak üzere, doğal gaz piyasası içerisinde rekabetin hiç veya yeterince oluşmadığı durumlarda toptan satış fiyatları Kurul tarafından belirlenebilir." hükmü yer almaktadır. Bu hükümler çerçevesinde Kurul, 2008 yılına kadar toptan satış tarifesine ilişkin bir üst sınır fiyat belirlemiş, piyasaya BOTAŞ dışında ithalatçı şirketlerin de girmesiyle birlikte 2008 yılı toptan satış tarifelerini düzenleyen 13/12/2007 tarih ve 1411 sayılı Kurul Kararı ve 27/12/2007 tarih ve 1439-2 sayılı Kurul Kararı ile toptan satış fiyatlarının taraflar arasında serbestçe belirleneceğini karara bağlamıştır. Ayrıca, Yüksek Planlama Kurulu''nun 14/02/2008 tarih ve 2008/T-5 sayılı "Enerji KİT''lerinin Uygulayacağı Maliyet Bazlı Fiyatlandırma Mekanizmasının Usul ve Esasları"na ilişkin kararı elektrik ve doğal gaz piyasasında faaliyet göstermekte olan kamu iktisadi teşekkülleri (EÜAŞ, TETAŞ ve BOTAŞ) tarafından uygulanmak üzere 01/07/2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Karar 540 Sayılı Devlet Planlama Teşkilatı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesine dayanılarak alınmış olup Kurumumuzun bu hususta herhangi bir işlemi bulunmamaktadır. Kararın Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.''nin fiyatlarına ilişkin II.5.2. maddesinde "i. BOTAŞ, YTL ile doğal gaz satışı yaptığı abonelerine uygulayacağı aylık tarifelerini, EK-3''te yer alan formülasyonu kullanarak belirleyecektir. ii. BOTAŞ''ın kendisinden doğrudan gaz alan; Yap-İşlet-Devret ve Yap-İşlet Santralleri, Hamitabat Elektrik Üretim Anonim Şirketi ile Elektrik Üretim Anonim Şirketine ait santrallere uygulayacağı fiyatlar, mevcut sözleşmelerdeki hükümler çerçevesinde belirlenecektir. iii. BOTAŞ II.5.2.(ii) maddesi kapsamında, yılın geri kalan dönemi için uygulayacağı satış fiyatlarını belirlerken, güncel Genel Yatırım ve Finansman Programında belirlenen mali hedeflerin tutturulmasını sağlayacaktır." hükümleri yer almaktadır. Bu kapsamda piyasada hakim konumda bulunan tedarikçi BOTAŞ''ın toptan satış fiyatları, söz konusu Kararın Ek-3/2 nci maddesinde yer alan formülasyona göre belirlenmekte olup yine bu maddede yer alan formülasyon ile güncellenmektedir. Kurul 2009 yılı toptan satış fiyatlarını düzenleyen 24/12/2008 tarih ve 1902 sayılı Karar ile ve 2010 yılı toptan satış fiyatlarını düzenleyen 24/12/2009 tarih ve 2365 sayılı Karar ile de toptan satış fiyatlarının taraflar arasında serbestçe belirlenmesinin devamını sağlamıştır.

Doğal gaz perakende satış fiyatlarının ne şekilde oluştuğuna ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır. Doğal Gaz Piyasası Kanununun 11 inci maddesinin perakende satış tarifelerine ilişkin 4 üncü bendinde "Dağıtım şirketinin birim gaz alım fiyatı, birim hizmet bedeli, amortisman bedelleri ve diğer faktörlerden meydana gelecek olan perakende satış fiyatları ve tarife esasları Kurumca belirlenir." hükmü yer almakta olup şehir içi dağıtım şirketlerinin abonelerine yaptıkları satışlarda uygulanmakta olan perakende satış fiyatları halihazırda birim gaz alım bedeli ve birim hizmet amortisman bedellerinden oluşmaktadır. -Perakende satış fiyatını oluşturan faktörlerden "birim hizmet ve amortisman bedeli" 4646 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel alınmış bir hak, belge, izin ve yetkilendirmeye müsteniden doğal gaz dağıtım faaliyetinde bulunan şehir içi doğal gaz dağıtım tüzel kişileri için her yıl Kurum tarafından belirlenerek ilan edilmekte ve yıl boyunca enflasyon ile güncellenmektedir. 4646 sayılı Kanun yürürlüğe girdikten sonra dağıtım lisansı alan şirketlerinin birim hizmet ve amortisman bedelleri ise ihale sürecinde, lisansın ilk 8 yılı boyunca uygulanmak üzere belirlenmektedir. -Perakende satış fiyatının diğer faktörü olan "birim gaz alım fiyatı" ise toptan satış şirketlerinin dağıtım şirketlerine uyguladıkları toptan satış fiyatıdır. Doğal Gaz Piyasası Kanununun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının 3 üncü bendinde "Toptan Satış Tarifesi: Kurum doğal gaz satış tarifelerinde esas alınacak unsurlar ve şartları belirler. Satış fiyatları ise, bu esaslar dahilinde doğal gaz alım satımı yapan taraflarca serbestçe belirlenir." hükmü; yer almaktadır. Ancak, Yüksek Planlama Kurulu (YPK)''nun 14/02/2008 tarih ve 2008/T-5 sayılı "Enerji KİT''lerinin Uygulayacağı Maliyet Bazlı Fiyatlandırma Mekanizmasının Usul ve Esasları" na ilişkin kararı elektrik ve doğal gaz piyasasında faaliyet göstermekte olan kamu iktisadi teşekkülleri (EÜAŞ, TETAŞ ve BOTAŞ) tarafından uygulanmak üzere 01/07/2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Karar 540 Sayılı Devlet Planlama Teşkilatı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesine dayanılarak alınmış olup Kurumumuzun bu hususta herhangi bir işlemi bulunmamaktadır. Kararın Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.''nin fiyatlarına ilişkin II.5.2. maddesinde "i. BOTAŞ, YTL ile doğal gaz satışı yaptığı abonelerine uygulayacağı aylık tarifelerini, EK-3''te yer alan formülasyonu kullanarak belirleyecektir. ii. BOTAŞ''ın kendisinden doğrudan gaz alan; Yap-İşlet-Devret ve Yap-İşlet Santralleri, Hamitabat Elektrik Üretim Anonim Şirketi ile Elektrik Üretim Anonim Şirketine ait santrallere uygulayacağı fiyatlar, mevcut sözleşmelerdeki hükümler çerçevesinde belirlenecektir. iii. BOTAŞ II.5.2.(ii) maddesi kapsamında, yılın geri kalan dönemi için uygulayacağı satış fiyatlarını belirlerken, güncel Genel Yatırım ve Finansman Programında belirlenen mali hedeflerin tutturulmasını sağlayacaktır." hükümleri yer almaktadır. Bu kapsamda piyasada hakim konumda bulunan tedarikçi BOTAŞ''ın toptan satış fiyatları, söz konusu YPK Kararının Ek-3/2 nci maddesinde yer alan formülasyona göre belirlenmiş olup yine bu maddede bulunan formülasyon ile güncellenmektedir.

" 4646 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının lisanslarda asgari olarak yer alacak hükümleri düzenleyen (b) bendinin (4) numaralı alt bendinde ve Doğal Gaz Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 18 inci maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde "Lisans sahibinin Kurula tam ve doğru bilgi vermesini ve abonelere yapılan satışlar açısından; dağıtım lisansı sahibinin doğal gaz alımlarını en ekonomik kaynaktan yapmasını ve gerektiğinde yaptığı alımlarda en ekonomik alımı yaptığını kanıtlamasını sağlayacak hükümler." ," 4646 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının perakende satış tarifelerini düzenleyen (4) numaralı bendinde "Dağıtım şirketleri en ucuz kaynaktan gaz temin ettiklerini, verimli ve güvenli işletmecilik yaptıklarını ispat etmek zorunda olup, lisans süresi içerisinde de bu yükümlülüğe uymak zorundadır.", " Doğal Gaz Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 28 inci maddesinin dokuzuncu paragrafında "Dağıtım şirketi abonelere sunduğu doğal gazı en ekonomik kaynaktan tedarik ettiğine dair kanıtlayıcı bilgi ve belgeleri Kuruma ibraz eder.", hükümleri bulunmaktadır.4646 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının lisanslarda asgari olarak yer alacak hükümleri düzenleyen (b) bendinin (4) numaralı alt bendinde ve Doğal Gaz Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 18 inci maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde yer alan yukarıda belirtilen hükme istinaden dağıtım şirketlerinin lisanslarına "Lisans sahibi doğal gaz alımlarını ilgili mevzuatta belirtildiği şekilde en ekonomik kaynaktan yapmak ve gerektiğinde bunu ispat etmek yükümlülüğündedir." hükmü dercedilmiştir.Dağıtım şirketlerinin doğal gaz alım fiyatlarını düzenleyen hükümlerin yanı sıra dağıtım şirketlerinin bir tüzel kişiden alabilecekleri doğal gaz miktarını belirleyen hükümler de mevzuatta bulunmaktadır. Bu kapsamda 4646 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (d) bendinde "Dağıtım şirketlerinin bir yıl içerisinde dağıtacakları gazın en fazla yüzde ellisini bir tüzel kişiden satın almaları esas olup, Kurul rekabet ortamı oluşmasını dikkate alarak bu miktarı artırmaya veya azaltmaya yetkilidir." hükmü, Doğal Gaz Piyasası Lisans Yönetmeliğinin dağıtım lisansı sahibi şirketlerin hak ve yükümlülüklerini düzenleyen 28 inci maddesinin onuncu paragrafında "Lisans sahibi, Kurulca aksi kararlaştırılmadıkça bir yıl içerisinde dağıtacağı gazın en fazla yüzde ellisini bir tüzel kişiden satın alabilir." hükmü yer almaktadır. Şirketler doğalgaz alımlarını yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde gerçekleştirmekle yükümlüdürler.

Güvence bedeli Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinde düzenlenmiş olup, söz konusu maddede; "Dağıtım şirketi, alacaklarını garanti altına alabilmek amacıyla, mekanik sayaç kullanan abonelerden abonelik sözleşmesinin imzalanması sırasında bir defaya mahsus olmak üzere güvence bedeli alabilir. Ancak ön ödemeli sayaç kullanan abonelerden güvence bedeli alınmaz. Güvence bedeli doğal gazı fiilen kullanmak üzere sözleşme yapan kişilerden veya bunların yetkili temsilcilerinden alınır. Güvence bedelleri ile bunların hesaplanmasına ilişkin usul ve esaslar, her yıl tarife önerisi ile birlikte dağıtım şirketi tarafından Kuruma önerilir ve Kurul tarafından belirlenir. Mal ve/veya hizmet üretim amaçlı doğal gaz kullanan aboneler ile serbest tüketiciler güvence bedeli olarak nakit yerine banka kesin teminat mektubu da verebilir. Abonelik sözleşmesi sona eren veya müşterinin muvafakati ile mekanik sayacı ön ödemeli sayaç ile değiştirilen abonenin, dağıtım şirketinde bulunan güvence bedeli, tüm borçların ödenmiş olması ve nakit olarak alınan güvence bedellerinin ise ilgili mevzuat çerçevesinde güncelleştirilmesi kaydıyla, talep tarihinden itibaren beş gün içerisinde aboneye veya onun yetkili temsilcisine iade edilir. Serbest tüketicilerden güvence bedeli alınıp alınmayacağı ve koşulları imzalanacak sözleşmeler kapsamında serbestçe belirlenir." hükümleri yer almaktadır.

Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin "Tüketimlerin tespit edilmesi, tahakkuk ve faturalandırma" başlıklı 48 inci maddesinin 1 inci fıkrasının son cümlesinde "Tüketim faturalarında okuma periyotlarına göre hesaplanacak gün bazında ağırlıklı ortalama perakende satış fiyatı kullanılarak tahakkuk yapılır." denilmektedir. Bu kapsamda örneğin; 3 Ocak (dahil) - 3 Şubat (dahil) arasını kapsayan bir fatura dönemi için 29 gün için Ocak ayının tarifesi, 3 gün için Şubat ayının tarifesi üzerinden hesaplama yapılır.

Doğal gaz fiyatlarının uygulanmasında Doğal Gazın Faturalandırmaya Esas Satış Miktarının Tespiti ve Faturalandırılmasına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ uyarınca gerekli hususlar ve düzeltme faktörleri dikkate alınmaktadır. Tebliğin 8 inci maddesinde yer alan "Her tahakkuk dönemine ait fiili üst ısıl değer ile düzeltme katsayısı (K) ve bu değerler esas alınarak yapılan hesaplamalar faturalarda belirtilir. Ayrıca, dağıtım şirketi bu bilgileri web sitesinde yayınlar. Ön ödemeli sayaç kullanılan sistemler için ise bir önceki aya ait her gün için tespit edilen üst ısıl değerlerinin o ay için hesaplanan metreküp cinsinden hacimsel akış ağırlıklı ortalaması ile düzeltme katsayısı (K) web sitesinde yayınlanır." hükmü uyarınca söz konusu bilgiler dağıtım şirketinin web sitesinde yayımlanmaktadır. Ayrıca, Kurumumuzun yaptığı ihale sonucunda dağıtım faaliyeti yürüten dağıtım şirketlerinin ve Başkent Doğal Gaz Dağıtım A.Ş.''nin uyguladığı fiyatlar ABD Doları üzerinden belirlenmiş olup, ay bazında kur farklılıkları da faturalarda bu tür bir farklılık yaratabilmektedir.

Kurumumuza doğal gaz faturalarının kesim tarihlerinin değiştirilmesi yönünde bazı talepler gelmektedir. Ancak bu konu ilgili bölgede dağıtım faaliyetini gerçekleştiren dağıtım şirketi ve tedarikçisi arasında çözümlenmesi gereken bir husustur. Dağıtım şirketleri tarafınızdan tahsil edecekleri faturaların tarihini kendi tedarikçilerine yapacakları ödemeler kapsamında belirlemektedir. Aynı şekilde, söz konusu şirketlerin de yurtdışındaki tedarikçilerine karşı sorumlulukları bulunmaktadır. Bu nedenle söz konusu hususun Kurumumuz nezdinde çözümlenmesi imkanı bulunmamakta olup, bu yöndeki taleplerin ilgili mercilere iletilmesi daha yerinde olacaktır.

Tarifeler üst sınır fiyatları ifade etmekte olup, dağıtım şirketleri eşit taraflar arasında ayrım yapmama ilkesine bağlı kalmak kaydıyla tarifelerin altında fiyat uygulayabilirler.

Sayaç dahil olmak üzere basınç düşürme ve ölçüm istasyonu veya servis kutusu çıkışına kadar servis hattı ile ilgili tüm maliyetler bu bedel kapsamındadır. Abone bağlantı bedeline sayaç bağlantı malzemeleri ve sayaç montaj bedelleri dahildir.  

Bağımsız birim başına abone bağlantı bedeline merkezi ve bireysel kullanımlar için montajı yapılacak sayaçlar da dahildir. Merkezi amaçlı gaz kullanım için montajı yapılacak sayaçlarla ilgili ayrıca bir bedel alınmayacaktır. Örneğin 25 daireli bir apartman için; 25 münferit ve 1 merkezi abonelik olacak, ancak 25 x 180 = 4500 ABD Doları (ön ödemeli sayaç kullanılıyor olması durumunda 25 x 250 = 6250 ABD Doları) abone bağlantı bedeli ödenecektir. (örnekte münferit bağlantı yapılan her bir dairenin 200 m² ye kadar brüt alanı aşmadığı varsayılmıştır).

Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında Kurumumuza gönderilen başvurularda bazı tüketicilerden doğal gazın açılması ve kapatılması esnasında ayrı ayrı açma-kapama bedeli istenmiş olduğu belirtmektedir. Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği''nin 44 üncü maddesinde dağıtım şirketinin hizmetini durdurmasına neden olabilecek haller sayılmış ve söz konusu maddenin son fıkrasında bu işlemin yapılmasına ilişkin takip edilecek prosedür belirtilmiştir. Buna göre; a) Müşterinin belli bir süre için doğal gazı kullanmak istememesi halinde, o döneme kadar tükettiği doğal gazın bedelini ödemesi şartıyla üç gün içinde, b) Müşterinin; faturasını son ödeme tarihinden itibaren on beş gün içerisinde ödememesi halinde en az üç gün önceden haber verilmek suretiyle, c) Mahkeme veya Kurul Kararına istinaden ya da kaçak veya usulsüz doğal gaz kullanıldığının tespiti halinde, d) Abonenin diğer bir adreste bulunan doğal gaz aboneliği ile ilgili mali yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, e) Müşteriden kaynaklanan nedenlerle sayacın en az iki fatura dönemi okunamamasından dolayı dağıtım şirketince bırakılan bildirime üç iş günü içinde cevap verilmemesi halinde, f) 63 üncü maddedeki hallerde, (acil durumlarda) g) Diğer mevzuattan kaynaklanan zorunlu hallerde dağıtım şirketi müşteriye gaz vermeyi kesebilir. Aynı Yönetmeliğin 45 inci maddesinde ise müşteriye yeniden doğal gaz verilmesine ilişkin hükümler yer almaktadır. Buna göre; "Doğal gazı kesilen müşterinin, yükümlülüklerini yerine getirmesi ve dağıtım şirketine başvurusu üzerine, müşteriye iki gün içinde yeniden doğal gaz verilir. Ancak, gerekiyorsa iç tesisatın kontrol ve testlerine ilişkin işlemler bu süre içinde yeniden yapılır. Doğal gazı 44 üncü maddenin (f) bendi hariç diğer hükümlerine göre kesilen müşteriden, sayaç açma kapama bedeli alınır. Sayaç açma kapama bedeli dağıtım şirketi tarafından her yıl tarife önerisi ile birlikte Kuruma sunulur ve Kurul tarafından belirlenir." Bu kapsamda; 24/12/2009 tarih ve 2357 sayılı Kurul Kararının sayaç açma kapama bedeline ilişkin 7 nci maddesi "Şehir içi doğal gaz dağıtım şirketlerinin, Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 44 üncü maddesine göre doğal gazı kesilerek hizmeti durdurulan müşterilerine uygulayacağı sayaç açma-kapama bedeli üst sınırı, yalnızca sayaç kaparken uygulanmak üzere 18 TL olarak tespit edilmiştir." şeklinde düzenlenmiştir. Sonuç olarak, yukarıda yer alan belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca gazın kesilmesi ve yeniden bağlanması durumunda uygulanacak olan bedel bir kereye mahsus olmak üzere 18 TL''dir.

4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu uyarınca tüketiciler abone veya serbest tüketici olarak sınıflandırılmışlardır. Aboneler gruplandırılmamış veya belli tüketici grupları için herhangi bir indirim mekanizması öngörülmemiştir Abonelere yapılacak olan gaz dağıtım ve satış faaliyetleri şehir içi doğal gaz dağıtım şirketleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Mevcut mevzuat kapsamında 2003 yılından 2009 yılına kadar Kurum tarafından toplam 55 adet ihale gerçekleştirilmiş ve sonucunda 53 adet lisans verilmiştir. İhalede belirlenen fiyatlara dayanılarak 51 ilde dağıtım için yapılan yatırımlar devam etmekte olup, 48 ilde bu fiyatlarla gaz arzına başlanmıştır. Dolayısıyla tüm aboneler için belirlenen bu fiyatlar arasında farklılaştırmaya gidilmesi mevcut mevzuat kapsamında mümkün görünmemektedir.

Kurul Kararları ile belirlenen bedellerde yapılan değişiklikler tarife çalışmaları kapsamında, dağıtım şirketlerinin Kurumumuza sundukları mali veriler, tarife önerileri ve diğer değişkenler (dolar kuru öngörüleri vb.) göz önüne alınarak mevzuata uygun şekilde gerçekleştirilmekte ve Kurul Kararında belirtilen dönem için geçerli hale gelmektedir. Her bir düzenleyici işlemin geçerli olduğu süre için uygulanabileceği ve abonelerden tahsil edilen bedelin o dönem için mevzuata uygun olduğu da göz önüne alındığında daha önceki dönemde geçerli olan abone bağlantı bedeli üzerinden abone olan tüketicilere, sonraki dönemde geçerli olan bedelin uygulanması, yani aradaki farkın iadesi mümkün değildir.

"Motorlu Taşıtlarda Yakıt Olarak Kullanılan" doğalgazın ÖTV''si 0,6964 TL/Sm3, "Diğerleri"nin ÖTV''si 0,0230 TL/Sm3''tür. KDV oranları ise %18''dir. Kurumumuzun vergi oranlarının belirlenmesine ilişkin bir yetkisi bulunmamaktadır.

Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği''nin 50 nci maddesinde yer alan "Müşteri, fatura bedeline itiraz etme hakkına sahiptir. Müşteri faturaya itirazını, tebliğ tarihinden itibaren son ödeme tarihine kadar dağıtım şirketinin müşteri hizmetleri birimine yapar. Dağıtım şirketi itirazı, itirazın yapıldığı tarihten itibaren on iş günü içinde karara bağlar." hükmü uyarınca faturalar ile ilgili itiraz ve şikâyetlerde faturayı düzenleyen dağıtım şirketine başvurulmalıdır.